Buitenland

„Onderhandelingen met Tsjetsjenië”

Russische mensenrechtenactivisten, progressieve politici en vertegenwoordigers van Tsjetsjenië hebben zaterdag in een hotel in Moskou een impopulair idee besproken: beëindiging van de oorlog in Tsjetsjenië door middel van vredesonderhandelingen.

AP/AFP
11 November 2002 10:19Gewijzigd op 13 November 2020 23:56

„De autoriteiten moeten hun gezond verstand tonen door zich in te zetten voor wat absoluut noodzakelijk is voor de samenleving: de onmiddellijke start van een vredesproces in Tsjetsjenië, zelfs als dat ingaat tegen de stemming in de samenleving”, hield Lev Ponomarjov, het hoofd van de Organisatie voor Mensenrechten, de honderden deelnemers aan de conferentie voor. De organisatoren hadden geen gehoor gegeven aan een oproep van de Russische mensenrechtengezant voor Tsjetsjenië, Abdoel Chakim Soeltygov, om de conferentie af te gelasten. Volgens Soeltygov was de bijeenkomst bedoeld om „het internationale terrorisme een menselijk gezicht te geven” en wilden de deelnemers „de terroristen hun zin geven.”

President Vladimir Poetin zei zondag dat onderhandelingen met de rebellen in Tsjetsjenië uitgesloten zijn. „Er komt geen tweede Chassavjoert”, aldus Poetin. Hij refereerde aan het vredesverdrag dat Moskou in 1996 sloot met de rebellen, waardoor een einde kwam aan de eerste Tsjetsjeense oorlog.

Poetin betitelde de Tsjetsjeense rebellenleider Maschadov als een moordenaar en zei dat Maschadov had „gekozen voor het terrorisme.” „Een ieder die voorstelt om met hem te onderhandelen kan ook tot een akkoord komen met Bin Laden en mullah Omar”, aldus de Russische president.

Hij zei dat na afloop van een onderhoud met een twaalftal pro-Russische Tsjetsjenen, die Poetin opriepen politieke stappen te zetten om de vrede in Tsjetsjenië te bevorderen. Vóór het gijzelingsdrama had de Russische regering aangegeven dat ze bereid was met de niet-erkende Tsjetsjeense president Aslan Maschadov te onderhandelen.

Poetin waarschuwde verder dat als de rebellen hun gang kunnen gaan in Tsjetsjenië, er dan een „kalifaat” komt dat ook Russische gebieden opslokt. „Mensen moeten begrijpen wat een „regeling” met de Tsjetsjenen kan betekenen. Op het spel staat de territoriale integriteit van de Russische staat”, aldus Poetin.

Na de gijzeling besloot Rusland af te zien van de voorgenomen terugtrekking van een deel van zijn troepen uit Tsjetsjenië. Poetin zei zondag dat het de bedoeling is dat de Tsjetsjeense politie meer bevoegdheden krijgt, om beter te kunnen optreden tegen mensenrechtenschendingen. De moefti van Tsjetsjenië had tegen Poetin gezegd dat jonge Tsjetsjenen in de armen van de rebellen worden gedreven, doordat Russische soldaten zich schuldig maken aan wreedheden.

De belangrijkste politicus die de conferentie zaterdag bijwoonde, was Grigori Javlinski. Hij zei te hebben getwijfeld of hij wel zou komen, omdat het vrijwel is uitgesloten dat non-gouvernementele organisaties ook maar enige invloed kunnen uitoefenen op de loop van de oorlog in Tsjetsjenië en hij daarom twijfelde aan het nut van de bijeenkomst. Hij zei toch te zijn gekomen, om aandacht te vragen voor de toenemende haat tussen bevolkingsgroepen in Rusland, die volgens hem wordt gevoed door de overheid.

„Het aanmoedigen van interetnische strijd, ongeacht wat de aanleiding is of welke tragische gebeurtenissen hiervoor worden aangewend, is een misdaad”, zei Javlinski.

De meeste sprekers riepen de Russische regering op wel met Maschadov te onderhandelen. Veel sprekers zeiden dat Tsjetsjenië na in totaal acht jaar oorlog tegen het Russische leger, nooit meer deel kan uitmaken van de Russische Federatie.

De voormalige Russische parlementsvoorzitter Roeslan Chasboelatov, een Tsjetsjeen, zei dat een derde, internationale macht zoals de Verenigde Naties de twee partijen moet dwingen vrede te sluiten. Volgens de hoofdredacteur van de liberale krant Novje Izvestia, Otto Latsis, is vrede echter alleen mogelijk als het Russische volk zich tegen de oorlog keert. „En dat doet het nu nog niet”, zei hij. Volgens een begin deze maand gehouden opiniepeiling vindt 45 procent van de Russen dat Tsjetsjenië zonder speciale status deel moet blijven uitmaken van de Russische Federatie. In februari 1999 was dat nog 30 procent. Het percentage Russen dat voor onafhankelijkheid van Tsjetsjenië is daalde in dezelfde periode van 37 naar 24.

Maschadov veroordeelde zaterdag de gijzeling in het Moskouse theater en zei dat er een gerechtelijk onderzoek is ingesteld tegen krijgsheer Sjamil Basajev, die heeft gezegd dat hij betrokken was bij de actie. Basajev is inmiddels afgezet als voorzitter van de militaire commissie van de separatisten, zo stond in een verklaring van Maschadov die zaterdag op de website van de niet-erkende Tsjetsjeense regering werd gezet.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer