FNV-voorzitter De Waal vindt de toezeggingen die het kabinet doet in ruil voor een gematigde loonontwikkeling te mager. Niettemin heeft de vakbondsman de voorstellen maandag neutraal voorgelegd aan de aangesloten bonden.

Minister De Geus van Sociale Zaken heeft de sociale partners afgelopen zaterdag tijdens het voortgezette najaarsoverleg twee voorstellen gedaan waaruit ze kunnen kiezen: een beperkt akkoord dat alleen betrekking heeft op 2003 en een breder akkoord dat zich over meer jaren uitstrekt. Alleen in de laatste variant doet het kabinet toezeggingen op het gebied van Melkertbanen, spaarloon, pensioenen en WAO.

Het beperkte akkoord is een soort noodplan en gaat alleen over loonmatiging en lastenverlichting in 2003. In ruil voor loonstijging tot het inflatieniveau is het kabinet bereid een half miljard aan lastenverlichting ter beschikking te stellen. Het kabinet zet dan de voorgenomen plannen voor afschaffing van het spaarloon, beperking van het aantal Melkertbanen en herziening van de WAO gewoon door.

De sociale partners zijn daar niet blij mee. Ze willen graag dat de regering het spaarloon handhaaft, het aantal Melkertbanen niet rigoureus vermindert, de WAO-uitkering voor echte gevallen verhoogt van 70 naar 75 procent en de pensioenmaatschappijen langer de tijd geeft om hun door de lage beurskoersen aangetaste reserves weer aan te vullen.

Het kabinet is in het bredere akkoord bereid op deze dossiers toezeggingen te doen. In ruil voor een meerjarig akkoord over loonmatiging wil het kabinet het spaarloon deels handhaven, de bezuiniging op het aantal Melkertbanen met 10.000 banen verminderen en de WAO-uitkering verhogen naar 75 procent. Als voorwaarde voor de verhoging stelt minister De Geus wel als eis dat de WAO-instroom beperkt moet worden van 100.000 personen per jaar nu tot 25.000 per jaar in 2005. In dit brede akkoord moeten de lonen voor volgend jaar worden gematigd tot het inflatieniveau en de jaren daarop tot „een peil dat past bij de economische ontwikkelingen.”

De werkgevers en de vakcentrale CNV kunnen zich vinden in de hoofdlijnen van het meerjarenakkoord. „Het is te veel om te laten lopen en te weinig om de vlag voor uit te steken”, aldus CNV-voorzitter Terpstra. VNO-NCW-voorzitter Schraven vindt dat het kabinetsvoorstel „meer dan genoeg elementen bevat om door te praten.” Vooral over het WAO-bod zijn de werkgevers tevreden. De FNV vindt de toezegging van het kabinet op het WAO-dossier juist onvoldoende.

De fracties van CDA en VVD in de Tweede Kamer hebben de FNV ertoe opgroepen een akkoord niet te blokkeren. „Een akkoord is erg hard nodig om het vertrouwen in de economie terug te krijgen”, aldus CDA-kamerlid Verburg. Haar VVD-collega Van Beek zegt: „Ik hoop dat de FNV de ruimte van haar achterban krijgt om de slag te maken. Het gaat ook om behoud van de werkgelegenheid voor de eigen leden.”

Het PvdA-kamerlid Crone denkt dat de vakbonden moeilijk akkoord kunnen gaan met de voorstellen van het kabinet. „Op het gebied van de WAO, Melkertbanen en koopkracht beweegt het kabinet te weinig. De bonden hebben vooral sigaren uit eigen doos gekregen”, aldus de sociaal-democraat Crone.

Als het komt tot een akkoord zullen de sociale partners en het kabinet dat sluiten tijdens de formele vergadering van het najaarsoverleg op 28 november aanstaande.