Vorig jaar lanceerde Reeves zijn Genocide Olympics, waarmee hij China’s lakse opstelling jegens de mensenrechtenschendingen in de Sudanese regio Darfur aan de kaak wilde stellen. De bijnaam was perfect gekozen, schrijft Monroe Price in de bundel ”Owning the Olympics”, omdat hij past in het rijtje omschrijvingen dat de Chinezen zelf hadden opgesteld: Green Olympics, High Tech Olympics, People’s Olympics. Verder stelt Reeves’ alternatief de hypocrisie aan de kaak van die andere Chinese slogan: ”One world, one dream”.De campagne raakte in een stroomversnelling toen de voormalige filmactrice Mia Farrow zich erachter schaarde. In een opiniestuk in The Wall Street Journal daagde zij filmregisseur Steven Spielberg uit om zich terug te trekken als medeorganisator van de openings- en sluitingsceremonie van de Spelen. Spielberg kon vervolgens niet anders dan daaraan gehoor geven.

Gisteren -nota bene halverwege de Spelen- werd de campagne afgesloten. Heeft de actie te vroeg gepiekt en is ze nu uitgewerkt? Reeves laat vanuit de VS weten „vanwege een zware chemokuurbehandeling” niet te kunnen reageren. Jill Savitt, de huidige drijvende kracht achter de campagne - die al een tijdje ”The Darfur Olympics” heet- is wel beschikbaar voor een gesprek. Vanuit Washington laat ze weten dat de actie „buitengewoon succesvol” is geweest. „China heeft zijn beleid ten aanzien van Darfur drastisch veranderd. De erkenning dat daar überhaupt een mensenrechtenprobleem speelt, was al een doorbraak. Verder stuurde Peking een gezant naar Khartoem en heeft Peking de Sudanese regering publiekelijk gekritiseerd. Ook staakten de Chinezen verzet tegen VN-resoluties die de stationering van een VN-vredesmacht in Darfur op het oog hadden.”

Savitt is ervan overtuigd dat Reeves’ campagne aan die omslag wezenlijk heeft bijgedragen. „Vanaf het moment dat de Spelen publiekelijk werden gekoppeld aan China’s rol in Darfur, begon Peking terug te krabbelen.”

Des te opmerkelijk is het dat gisteren de campagne werd beëindigd. Waarom niet méér halen uit het platform dat de Spelen bieden? Savitt laat weten niet definitief te stoppen, maar pas op de plaats te maken om na te denken over wat er vervolgens moet gebeuren. Verder is ze met Farrow bezig een nieuw project op te zetten, dat zal gaan over de manier waarop de internationale gemeenschap reageert op genocide in de wereld. „Dat moet anders, beter, en daar gaan we aan werken.”

Vindt u ook niet dat China momenteel alle ruimte krijgt om zich als een nette en beschaafde wereldmacht te presenteren?
Savitt reageert als door een wesp gestoken. „Wij zijn de Amerikaanse regering niet! Ik weet niet wat u van ons verwacht, maar op het moment dat de hele wereld aan China’s voeten ligt, kunnen wij dat regime toch niet ten val brengen? Wij hebben ons werk gedaan, en iedereen weet dat China niet gemakkelijk is weggekomen met zijn moorddadige beleid in Sudan.”

Wat zou u andere mensenrechtengroepen adviseren?
„De enige kans op succes is de aandacht van de media te winnen, om langs die weg China in verlegenheid te brengen. Maar de meeste activisten zijn niet tot China toegelaten en ze riskeren serieuze gevolgen als ze wel tot actie overgaan.” De Chinese autoriteiten hebben alles onder controle, stelt ze. Ze voegt eraan toe dat de campagne van Reeves, Farrow en haarzelf voor de lange termijn een precedent heeft geschapen. „China heeft laten zien dat het gevoelig is voor dit soort acties, en daar kunnen we op voortbouwen.”