„Soms verlang ik enorm naar iemand die me bij alles kan zeggen wat het beste is om te doen”, sprak een vriend ooit. Hij hoopte op een leermeester die je bij alle beslommeringen des levens kunt raadplegen. Hij hoopte, kortom, op een illusie.Toch blijkt die zeer welkome metgezel wel degelijk te bestaan. Hij hult zich in de vermomming van tradities, en hij vergezelt de wandelaar gedurig op diens -koninklijke- weg. Doe zoals we het gewend zijn, leert hij, en je leven zal gemakkelijker zijn.

Tussen Barneveld en Kootwijk doemt hij steeds weer op. Hij zit in de kraampjes van de Barneveldse Oud-Veluwse markt (nostalgie beleven op donderdagen in juli en augustus), in de opvallend grote hoeveelheid woningen met een traditionele naam (van ”In de bongerd” tot ”Op ouders erf”) en in de gelijke manier van tuinen beplanten (wat is je hof zonder de witte bolhortensia Annabelle). En inderdaad, hij verschuilt zich ook in de kleding. In donkerblauwe rokken met een licht bloemetjesmotief bijvoorbeeld, die per fiets opmerkelijk vaak aan de wandelaar voorbijzoeven.

Of wandelen hier overigens óók een traditie is, is niet zeker. Spiedende blikken achter sommige ramen doen vermoeden dat een wandelaar in dezelfde categorie valt als de formatie van drie straaljagers die even later de lome stilte van het platteland aan flarden scheurt.

Toch laat de leermeester achter de tradities zich daardoor niet van de wijs brengen. De stille gerustheid waarmee het leven hier bekleed lijkt te zijn, lonkt in de zomerse weilanden. Tradities zijn nog niet zo slecht, zoemen de vliegen boven de koeienlijven. Op de schouderen der vaderen staat het stevig, vertellen de brede schoften. Er is niks nieuws onder de zon, wijst een kerktorentje in de vlakke velden voor Kootwijkerbroek.

De leermeester kan tevreden zijn. Het is begrepen.

Dan, na Kootwijkerbroek, wijken de groene graslanden en manshoge maisvelden. De woeste gronden hebben gewonnen, voor vele kilometers. Hier is geen plaats voor tradities - of toch wel? Vroeger -rond 1850- was een derde van de Veluwe bedekt met stuifzand en heide; nu is dat nog maar een schamele procent. Dit restant blijkt dus onverwacht de traditie ten top, méér nog dan de cultuurgrond rond Barneveld.

De in de tradities verscholen leermeester grinnikt zachtjes. Hij leert zijn lessen niet dwingend, maar toch onontkoombaar. Overgebleven natuur is kostbaar, hoor je ’m zachtjes murmelen in het tsjirpen van de krekels en zelfs in het klapwieken van de helikopters die boven het Kootwijkerzand onophoudelijk speuren naar brand. En dus stapt de wandelaar bewust niet óp, maar juist óver dat kevertje met zijn glanzende schild.

Tradities schuif je niet zomaar van je af op de Veluwe. Waarom zou je ook, als zelfs een koninklijke weg ermee is geplaveid. Ze kunnen een nietsvermoedende wandelaar wijzer thuisbrengen dan toen hij vertrok, beter gewapend tegen de wederwaardigheden des levens.

Moet die vriend die nog steeds een leermeester zoekt, toch ook ondervinden. Laat ’m maar eens van Barneveld naar Kootwijk wandelen.

Oranjestichting Barneveld

Paleizen staan er weliswaar niet in Barneveld, maar oranjegezind is het dorp wel degelijk, zegt bestuurslid Wim van Harten van de Oranjestichting Barneveld. Die stichting bestaat al meer dan honderd jaar en organiseert in de week rond Koninginnedag en 4 en 5 mei iedere dag activiteiten. „Overigens pakken we het nog maar sinds een jaar of drie, vier zo groots aan”, relativeert Van Harten. „Toen is het hele bestuur op de schop gegaan.”

De stichting organiseert voor elk wat wils, benadrukt Van Harten. Muziek en een vrijmarkt horen bij het standaardrepertoire. Sinds twee jaar beschikt de stichting over een website: www.oranjestichtingbarneveld.nl.

Redacteuren lopen in elf etappes de Koninklijke Weg van Den Haag naar Apeldoorn. Vandaag de tiende etappe: van Barneveld naar Kootwijk.