Rusland dwingt Georgië op de knieën
Georgië is er niet in geslaagd met geweld de macht in de afvallige regio Zuid-Ossetië te herstellen. Na Russisch machtsvertoon zagen Georgische troepen zich zondag gedwongen tot een aftocht uit het gebied met zijn Russische meerderheid.
De afgelopen dagen was om de kleine regio aan de grens met Rusland een felle strijd gevoerd, waardoor talrijke doden vielen. Georgië gaf zijn strijdkrachten zondag het bevel tot een onmiddellijk staakt-het-vuren. Ook bood de regering in de Georgische hoofdstad Tbilisi de Russen een bestand aan.Europese bemiddelaars hopen via een vierstappenplan vrede voor Georgië te bereiken. Minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner van EU-voorzitter Frankrijk en zijn Finse ambtgenoot Alexander Stubb, die namens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) optreedt, kwamen in de nacht van zondag op maandag met een voorstel hiertoe.
Ze stelden dat allereerst een gevechtspauze in acht moet worden genomen. De tweede fase is het verzorgen van de gewonden. Fase drie is het terugtrekken van troepen door zowel Rusland als Georgië. Kouchner wil dat waarnemers toezien op het terughalen van de militairen. De vierde fase is het beginnen van onderhandelingen.
Moskou is niet onder de indruk van de toezeggingen van Georgië en bestookte in de nacht van zondag op maandag opnieuw Georgische doelen. Volgens het Georgische ministerie van Binnenlandse Zaken bombardeerden Russische gevechtsvliegtuigen maandagmorgen vroeg een militaire basis en een radarinstallatie bij de Georgische hoofdstad Tbilisi. Verder zouden de Russen zondagavond een reeks bombardementen hebben uitgevoerd op Gori, ongeveer 65 kilometer ten noordwesten van Tbilisi. De luchtacties zouden een voorbode zijn voor een Russische aanval met grondtroepen op Gori.
De Russische strijdkrachten hadden eerder de terugtrekking bevestigd van het Georgische leger uit de Zuid-Ossetische hoofdstad Tschinvali. De plaats zou grotendeels onder controle van Russische troepen zijn gebracht. Elders kwam het nog wel tot confrontaties.
De Russische president Dmitri Medvedev benadrukte dat uitsluitend een volledige terugtrekking van het Georgische leger een einde kan maken aan het conflict. Een woordvoerder van de Georgische minister van Binnenlandse Zaken bestempelde de aftocht niet als militaire nederlaag, maar als een noodzakelijke stap om een „humanitaire catastrofe” te vermijden.
Na het begin van het verrassende Georgische offensief midden vorige week in Zuid-Ossetië reageerden de Russen met bombardementen van militaire doelen. Zondag was een militair vliegveld nabij de Georgische hoofdstad Tbilisi doelwit.
Ook trok Rusland oorlogsbodems samen voor de Georgische kust aan de Zwarte Zee, maar de schepen vertrokken zondag weer. Volgens Russische persbureaus zou Moskou met een blokkade wapenleveranties hebben willen voorkomen. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken sprak dat tegen.
Internationaal werd het geweld in Georgië veroordeeld. De Amerikaanse president George Bush noemde de Russische aanvallen op Georgisch grondgebied een „gevaarlijke escalatie”. Hij riep de partijen op tot een terugkeer naar de situatie van 6 augustus, vóór het Georgische offensief.
Tijdens het offensief in Zuid-Ossetië zag Georgië zich elders in het land met een tweede oorlogsfront geconfronteerd. In de eveneens afvallige regio Abchazië in het westen besloten opstandelingen de wapens op te pakken en een offensief te beginnen tegen de Georgische troepen in het gebied. Net als in Zuid-Ossetië wonen ook hier veel etnische Russen.
Volgens Georgië bombardeerden Russische vliegtuigen twee dorpen in de Kodorivallei, dat Abchazië van de rest van Georgië scheidt. Het strategische dal is het enige deel van de regio dat nog volledig onder Georgische controle is.
Rusland ziet de Georgische president Michail Saakasjvili niet langer als een gesprekspartner. Dat zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov zondag. Maar volgens de bewindsman is het vertrek van de prowesterse Georgische president niet een voorwaarde om de crisis op te lossen.
„Een man die opdracht geeft tot oorlogsmisdaden die resulteren in de dood van duizenden vreedzame burgers kan door Rusland niet worden beschouwd als een gesprekspartner”, zei Lavrov tegen journalisten. Rusland en Georgië voerden de afgelopen dagen een felle strijd over de afvallige Georgische provincie Zuid-Ossetië.
Eerder op de dag zei Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Zalmay Khalilzad, dat Lavrov tegen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice gezegd zou hebben dat Saakasjvili „moet verdwijnen”. De Russische ambassadeur bij de VN ontkende dat ten stelligste.