Dat schrijven twee medisch specialisten, R. Slappendel en R. Dirksen, uit de Sint-Maartenskliniek in Nijmegen deze week in het vaktijdschift Medisch Contact.

Het gebruik van eigen bloed is beter dan donorbloed, omdat een lichaamseigen product minder risico op besmetting en infecties geeft. Patiënten moeten dan enkele weken van tevoren hun bloed afstaan, waarna dat wordt teruggegeven tijdens of vlak na de ingreep. In Nijmegen wordt al enkele jaren met succes het beleid gevoerd om bloedtransfusies met bloed van anderen zo veel mogelijk te vermijden.

Volgens de artsen komen veel mensen die juist baat hebben bij een autologe donatie -met eigen bloed- daar niet voor in aanmerking. Zij voldoen niet aan de voorwaarden die Sanquin heeft opgesteld. Vooral bij orthopedische ingrepen zijn relatief vaak bloedtransfusies nodig. In Nijmegen komt 94 procent van de patiënten met een medische indicatie voor een donatie met eigen bloed, toch niet in aanmerking daarvoor vanwege die regels.

Een van de regels is dat patiënten tussen de achttien en de zeventig jaar oud moeten zijn, zodat veel bejaarde patiënten die een heupoperatie ondergaan net te oud zijn. Jongeren die een wervelkolomcorrectie nodig hebben, zijn net iets te jong. En juist die patiëntengroepen hebben vaak bloedtransfusies nodig.

Ook het vereiste hemoglobinegehalte wordt vaak net niet gehaald, terwijl dit juist patiënten zijn die baat zouden hebben bij een autologe transfusie. Datzelfde geldt voor patiënten die minder wegen dan 50 kilo en voor mensen met een hart- en vaatziekte of een neurologische aandoening. Slappendel en Dirksen pleiten ervoor dat ziekenhuizen dan maar zelf het bloed gaan afnemen en bewerken voor autologe transfusies. Nu komen deze patiënten naar Sanquin of komt de bloedbank speciaal voor hen naar het ziekenhuis.

Sanquin stelt in een reactie dat de meeste regels „relatief zijn” en dus „geen keiharde richtlijnen”, aldus medisch secretaris C. van der Poel. Hij kan het hoge percentage dat nu alleen door de voorwaarden buiten de boot valt, niet onderschrijven. „Wij denken dat slechts een minderheid van de patiënten een autologe transfusie aan kan. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat mensen bacteriën in hun bloed hebben.” Verder wijst hij erop dat Slappendel en Dirksen zich beperken tot de groep orthopedische patiënten.

Van der Poel zegt dat Sanquin graag wil meewerken. „Daarom hebben we ook een service voor ziekenhuizen opgericht om eigen bloed af te nemen, te bewaren en regels opgesteld.” Volgens Van der Poel zijn al diverse ziekenhuizen bezig met experimenten met autologe transfusies waarbij Sanquin ook betrokken is.