De rivaliteit tussen Hamas en Fatah escaleerde toen op 25 juli in een strandtent in Gaza-Stad een bom ontplofte waarbij vijf Hamas-leden en een 6-jarig meisje om het leven kwamen. Sindsdien hebben Hamas in Gaza en Fatah op de Westoever tientallen politieke opponenten opgepakt en mishandeld.Dinsdag waarschuwde een van de leiders van Hamas, Sami Abu Zuhri, dat zijn groep een opstand op de Westoever kan ontketenen als Fatah niet stopt met zijn harde optreden tegen Hamas-aanhangers aldaar. „Als de arrestaties doorgaan, dan zullen die leiden tot ongeplande reacties, zowel van verzetsstrijders als vanuit het volk”, zei Abu Zuhri.

Hamas opende het afgelopen weekend de aanval op de door de Hilles-clan gedomineerde wijk Shijaiyeh in Gaza-Stad. Na de bloedige machtsovername van de Gazastrook door Hamas in 2007 is nu ook de laatste gewapende aanwezigheid van Fatah verdwenen.

De gebeurtenissen van het afgelopen weekend hebben geleid tot een overwinningsroes bij Hamas. De strijders van de beweging zijn ervan overtuigd het laatste bolwerk van verzet tegen hun heerschappij te hebben opgerold. Een woordvoerder liet weten dat zeker honderd leden van de Hilles-clan gevangen zijn genomen. Daarnaast is er beslag gelegd op verschillende wapenvoorraden, zoals mitrailleurs, mijnen en granaatwerpers.

Meer dan 180 Hilles-leden vluchtten de grens met Israël over, waar zij na enige Israëlische aarzeling met hun gewonden werden toegelaten. Het was de bedoeling dat allen, op de gewonden na, naar de Westoever zouden worden doorgestuurd. President Abbas besloot echter dat ze niet op de Westoever konden blijven. Zondag al werden dertig Fatah-strijders op last van Abbas teruggestuurd naar de Gazastrook omdat hij het zich niet kan veroorloven territorium in dat gebied te verliezen. Van hen werd de helft vrijwel direct door Hamas-troepen gearresteerd.

Het was het Israëlische leger dat daarop besloot de Hilles-leden die nog in de joodse staat verbleven niet naar de Gazastrook terug te sturen, omdat het daar voor hen te gevaarlijk was. Uiteindelijk werden 92 Hilles-mannen naar Jericho op de Westoever gebracht. Zestig keerden vrijwillig terug naar Gaza; zestien gewonden liggen nog in Israëlische ziekenhuizen en dertien zitten in Israëlische hechtenis.

Maandagnacht kwamen de 92 aan in Jericho. Een voormalig Fatah-minister zei op de Israëlische legerradio dat de gedwongen ballingschap van de Fatah-leden een teken was van de wanhoop in Gaza. „Als je de keuze hebt tussen twee opties: vermoord te worden door je eigen volk of gearresteerd te worden door je vijand, dan toont dat wel aan hoe gruwelijk de situatie in Gaza is”, zei hij.

Maar vooral president Abbas heeft een gevoelige tik gekregen. Eerder wist hij al geen concessies los te krijgen tijdens de vredesbesprekingen met Israël en nu kan hij het beetje hoop dat hij had om zijn invloed in Gaza terug te winnen ook nog vergeten. Hij werd zelfs door Israël op humanitaire gronden teruggefloten omdat hij bereid was zijn politieke volgelingen te offeren om gebied in Gaza terug te veroveren.

Fatah is haar kantoren, media-invloed en, het belangrijkste, haar gewapende troepen in Gaza kwijt. Toch kan Fatah niet volledig worden afgeschreven, liet de politiek analist Hani Busbus weten. Dertig tot veertig procent van de inwoners van Gaza steunt de beweging nog altijd. Hoewel beroofd van haar machtsmiddelen, is Fatah ideologisch zeker aanwezig. „Je kunt een hele partij nu eenmaal niet in één keer wegvagen”, aldus Busbus.

De agressieve opmerkingen die Hamas-leider Abu Zuhri tegen de Palestijnen op de Westoever maakte, deed Fatah af als „loze dreigementen”. „Als ze iets kunnen uitrichten, laat ze dat dan maar doen. Wij zijn niet bang”, zei een woordvoerder.