Toegegeven, dat is niet alleen de schuld van de Republikeinse regering, hoewel de Democraten daar natuurlijk wel op hameren deze laatste dagen voor de parlementaire verkiezingen volgende week dinsdag. „De massale belastingverlaging die Bush erdoor drukte in de eerste maanden na zijn aantreden is een van de ernstigste fouten ooit door een regering gemaakt”, aldus Tom Daschle, leider van de Democratische senaatsfractie.

Partijretoriek uiteraard, maar sommige economen wijzen erop dat de belastingverlaging was gebaseerd op te vage economische prognoses. „De regering rekende zich rijk door uit te gaan van een financieringsoverschot over een periode van ongeveer tien jaar. Dat is veel te lang. Het is niet verantwoord om voorspellingen te doen die verdergaan dan een periode van maximaal een jaar”, zo meent Chris Rupkey, econoom van investeringsbank Salomon Brothers.

Minister van Financiën Paul O’Neill voorspelde nog niet zo lang geleden dat Wall Streets indexen door het plafond zouden schieten. Dat gebeurde niet, maar volgens O’Neills collega van Handel Donald Evans komt dat doordat „pessimisten de positieve economische signalen negeren.” Als dat zo is, dan vallen de meeste Amerikaanse bedrijfsleiders onder deze laatste categorie. Het bedrijfsleven investeert namelijk nog steeds niet sinds het begin van de economische terugval tweeënhalf jaar geleden.

Dat heeft niet alleen te maken met economische overwegingen, maar dat ligt ook aan politieke zorgen. In de eerste plaats natuurlijk zorgen over de gevolgen van een militair offensief tegen Irak. „Het bedrijfsleven is bang dat de olieprijs omhoog zal schieten, wat de inflatiedruk verhoogt. Bovendien zal een langere oorlog het vertrouwen van de consument ondermijnen. Dat kan ernstige gevolgen hebben, want Amerika’s bruto nationaal product (bnp) hangt voor tweederde af van het uitgavenpatroon van de consument”, aldus Rupkey.

Wordt het niet tijd voor economische stimuleringsmaatregelen? Volgens Rupkey moet men daarvan niet te veel verwachten. „De overheidsuitgaven zijn maar goed voor 20 tot 25 procent van het bnp. Dat geldt voor alle overheden samen, dus de federale overheid in Washington, plus daarnaast de afzonderlijke staten en vervolgens alle regionale overheden en (grote) steden. Dit is een diverse groep, waarbinnen niet altijd dezelfde prioriteiten gelden. Het is dus niet zo eenvoudig om via een paar federale megaprojecten -zoals sommigen dat voorstellen- de economie voor heel Amerika een duw in de juiste richting te geven”, zo meent Rupkey.

Het bedrijfsleven en Wall Street blijven verder bang voor nieuwe financiële schandalen die de betrekkelijke rust die is teruggekeerd na de schokgolven van Enron en WorldCom weer zullen verstoren. Opmerkelijk is in dit verband dat de regering deze rust blijkbaar uitlegt als teken dat het ergste voorbij is. Afgelopen zomer tekende president Bush met veel fanfare het wetsontwerp dat voorzag in een bijna-verdubbeling van de fondsen voor de beurswaakhond SEC, het eerst aangewezen instituut om aandeelhouders tegen bedrog te beschermen.

Met minder fanfare besloot het Witte Huis enkele dagen geleden om van de 776 miljoen dollar die voor de SEC was gereserveerd meer dan 200 miljoen te schrappen. „Budgetbeperkingen”, was het argument. „Sommigen beweren dat Bush het zijn bedrijfsvriendjes niet al te moeilijk wil maken en het nu wel welletjes vindt”, aldus Thomas Mann van het Brookings Research Instituut in Washington. Volgens de laatste peilingen maken de burgers zich momenteel meer zorgen over hun eigen toekomst in een zwakke economie dan over bedrijfsfraudes. Maar ondanks de naderende verkiezingen heeft de regering-Bush de kiezers geen duidelijk economisch prioriteitenplan gepresenteerd.