Echt en Susteren bijten woensdag het spits af. In midden-Limburg heeft de aanstaande fusie van de twee gemeenten tot heel wat gekrakeel geleid. Daar waar Nederland op z’n smalst is, België en Duitsland liggen er slechts zeven kilometer van elkaar, werden de eerste besprekingen over de gemeentelijke herindeling al in 1999 gevoerd.

Een fusie die voorzien was voor 1 januari van dit jaar ging niet door omdat het Rijk en de provincie bezwaren hadden. Zo wilde Limburg dat Echt-Susteren wat betreft bijvoorbeeld de politie, samenwerking met het noorden van de provincie zou zoeken. Dat gaat nu ook gebeuren. Pas dit voorjaar gaf de Tweede Kamer groen licht voor de fusie, die door de betrokken gemeenten al twee jaar eerder was beklonken.

Twee weken later is het de beurt aan de inwoners van Oss en Ravenstein. Zij kunnen op 20 november kiezen uit maar liefst twaalf partijen, zeven landelijke en vijf plaatselijke. De samenvoeging heeft plaats op nadrukkelijk verzoek van Ravenstein. Die gemeente, bestaande uit elf kleine kernen met in totaal 8500 inwoners, is niet in staat financieel zelfstandig te blijven. Buurgemeente Oss telt 65.800 inwoners.

Ook de LPF doet mee. Leefbaar Oss ontbreekt, omdat eerder plaatselijke kopstukken van de VVD en de PvdA die naam claimden. Dit om te voorkomen dat een plaatselijke groepering onder die noemer aan de verkiezing zou deelnemen. „Als een club onder die naam meedoet, wordt het goud. Dat tast de zuiverheid van de politiek aan”, verdedigde VVD-wethouder Van Orsouw zich destijds. De leefbaren hebben zich nu verenigd in de Geurts Leefbaarheidspartij.

Oss is van oudsher een bolwerk van de SP, die met dertien zetels de grootste fractie in de huidige raad is. De partij zit wel in de oppositie. Het CDA, de PvdA, de VVD en een plaatselijke partij vormen het bestuur. In de raad van Ravenstein is de SP niet vertegenwoordigd.

De herindelingen in Zeeuws-Vlaanderen, dat in plaats van zeven straks drie gemeenten gaat tellen, hebben nogal wat overleg gekost en protestacties opgeleverd. Vooral Sluis-Aardenburg verzette zich langdurig en heftig tegen de voorgenomen samenvoeging met Oostburg. Zowel de bestuurders als de inwoners van de grensgemeente gaven aan nog liever bij België aan te sluiten. Uiteindelijk ging het gemeentebestuur toch overstag. Als een van de tegemoetkomingen krijgt de nieuwe gemeente de naam Sluis. Terneuzen, Sas van Gent en Axel gaan vanaf 1 januari verder als gemeente Terneuzen, Hulst en Hontenisse als Hulst.

In alle drie de Zeeuwse regio’s doet de LPF mee. De LPF Hulst en Terneuzen weigerden eerder halsstarrig zich bij de landelijke LPF aan te sluiten. De Raad van State oordeelde echter dat zelfstandige LPF-afdelingen de indruk zouden kunnen wekken bij de landelijke partij te horen. De kandidaten van beide afdelingen gingen uiteindelijk toch onder de landelijke paraplu verder.

Het Openbaar Ministerie in Middelburg onderzoekt nog of Leefbaar Zeeuws-Vlaanderen geld heeft betaald voor ondersteuningsverklaringen. Een partij moet naast een kandidatenlijst twintig van deze verklaringen inleveren om aan de verkiezingen mee te kunnen doen. Het onderzoek van justitie brengt deelname van Leefbaar Zeeuws-Vlaanderen aan de verkiezingen overigens niet in gevaar.

Het kleinste zelfstandige dorp van Zuid-Holland, Heerjansdam, wordt na de jaarwisseling samengevoegd met Zwijndrecht. In Heerjansdam, met nog geen 4000 inwoners, heeft het verzet tegen de fusie lang stand gehouden. VVD-wethouder Hubers staat derde op de verkiezingslijst van zijn partij en is daarmee de hoogstgenoteerde Heerjansdammer.

In Zwijndrecht liggen de inwoners minder wakker van de samenvoeging. Veel werd verwacht van nieuwkomer Leefbaar Zwijndrecht en in mindere mate van de extreemrechtse Nieuwe Nationale Partij. Maar de landelijke teloorgang van de LPF zal waarschijnlijk een weerslag hebben op het succes van de nieuwkomers. Bij de NNP houden ze daar in ieder geval al rekening mee, Leefbaar Zwijndrecht blijft onverdeeld optimistisch.