Dreigende crisis in kabinet Israël
De Arbeiderspartij in Israël dreigt uit het kabinet van nationale eenheid te stappen. De partij vindt dat de regering van Likud-leider Ariel Sharon moet korten in de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook.
De partijen hebben tot woensdag de kans hun geschil bij te leggen. Dan stemt de Knesset over de begroting van 2003 in een eerste lezing. Beide partijen blijven in de komende dagen contact met elkaar houden om te proberen een compromis te vinden.
Het centraal comité van de Arbeiderspartij gaf zondag partijleider en minister van Defensie Binyamin Ben-Eliezer toestemming tegen de begroting te stemmen, zo melden vandaag de Israëlische media. Als de Arbeiderspartij de dreiging uitvoert, zal Sharon waarschijnlijk de leden van de Arbeiderspartij ontslaan. Hij zei zondag: „Wie niet voor de begroting stemt, kan geen deel van de regering blijven.”
Als de Arbeiderspartij het kabinet verlaat, zal Sharon proberen een kabinet samen te stellen dat uitsluitend steunt op rechtse en religieuze partijen, aldus bronnen in de Likud. Hij acht het wegens de dreigende oorlog in Irak en de economische malaise nu ongewenst vervroegde verkiezingen te houden.
Ben-Eliezer vindt dat er 710 miljoen sjekel (150 miljoen euro) op de nederzettingen moet worden gesnoeid. Verder vindt hij dat er meer geld moet worden uitgetrokken voor gepensioneerden en studenten.
Het verschil van mening over de nederzettingen toont de ideologische kloof in de regering van nationale eenheid. De Arbeiderspartij gelooft dat een Palestijnse staat zal worden opgericht op de Westoever en in de Gazastrook. Vele Likud-leden daarentegen geloven dat deze gebieden een deel vormen van het land Israël en dat de Palestijnen genoegen moeten nemen met autonomie in de hun toegewezen enclaves. Sharon heeft in zijn politieke loopbaan de Joodse nederzettingen steeds gesteund.
Sharon noch Ben-Eliezer kan toegeven. Ben-Eliezer dreigt de steun in zijn achterban te verliezen als hij akkoord gaat met de begroting. Als Sharon instemt met de wensen van de Arbeiderspartij, maakt hij kans het leiderschap te verliezen aan Benjamin Netanyahu, die ook in de jaren 1996-1999 premier is geweest. Sharon wil overigens het liefst dat de Arbeiderspartij in de regering blijft. Volgens hem maakt de Arbeiderspartij een grote fout als haar ministers de regering verlaten op een moment dat de regering in gevecht is met terreur en door Irak aangevallen kan worden.
Haifa’s burgemeester, Amram Mitzna, deed zondag een oproep aan Ben-Eliezer om onmiddellijk het partijleiderschap neer te leggen. „Je hebt de partij van mislukking naar mislukking geleid”, zei hij. Mitzna werd daarbij uitgejouwd door de leden van het centraal comité, dat op de hand van Ben-Eliezer was.
Mitzna, Ben-Eliezer en Knessetlid Haim Ramon zijn kandidaat voor het leiderschap van de Arbeiderspartij. Volgens een opiniepeiling van het bureau Marketwatch eerder deze maand maakt Mitzna de meeste kans de voorverkiezingen te winnen, die op 19 november onder de 115.000 leden van de Arbeiderspartij gehouden worden. Mitzna houdt er gematigde standpunten op na en zal naar verwachting in de voetsporen willen treden van Yitzhak Rabin en Ehud Barak, die hun best hebben gedaan akkoorden met de Palestijnen te bereiken.
Haim Ramon zei al eerder dat de Arbeiderspartij de regering zo snel mogelijk moet verlaten. Hij vergeleek de ministers van zijn partij in de regering van Sharon met de schapen op de boerderij van Sharon, „en iedereen weet wat er met die schapen gebeurt.” Hij waarschuwde ook dat de Arbeiderspartij bezig is te verdwijnen en geen enkele relevante rol meer speelt in de staat Israël. Opiniepeilingen voorspellen echter een grote winst voor Sharons Likud als er parlementsverkiezingen zouden worden gehouden.
De Israëlische veiligheidsdienst heeft inmiddels de lijfwacht rondom Ben-Eliezer versterkt, omdat er vrees bestaat dat rechts-extremisten hem willen vermoorden. Deze zijn boos op hem omdat de minister van Defensie besloot dat illegale „buitenposten” van de nederzettingen moeten verdwijnen.