Gates gaat zich vanaf nu bijna volledig toeleggen op zijn liefdadigheidsinstelling, de Bill & Melinda Gates Foundation. Doordat Gates daar een groot deel van zijn miljardenvermogen in stopte, is het fonds net als Microsoft uitgegroeid tot een grootmacht. Gates zag er zelfs zijn populariteit door stijgen. Toen hij in juli 2005 in het Londense Hyde Park het podium opkwam bij Live8 -een concertserie voorafgaand aan de G-8-top- werd hij hartstochtelijk toegejuicht.Het enthousiasme voor Gates is niet van alle tijden. In de jaren zeventig van de vorige eeuw verrichtte hij pionierswerk door besturingssoftware te schrijven voor computers. In de jaren tachtig kwam de opmars, vooral dankzij een contract met IBM.

Daarna volgde een minder fraaie episode. Microsoft werd er al snel van beschuldigd concurrenten uit de markt te drukken met omstreden verkooppraktijken. Daarnaast kwamen er beschuldigingen van ordinair jatwerk. Zo zouden de icoontjes in Windows rechtstreeks zijn overgenomen van Apple.

Windows is nog altijd de kaskraker van Microsoft. Het besturingssysteem bracht vorig jaar bijna 15 miljard dollar (9,5 miljard euro) in het laatje. Een kentering is nog niet in zicht, ondanks de opkomst van gratis concurrentie (Linux) en internetinitiatieven die desktopsoftware overbodig zouden maken.

De machtspositie -meer dan 90 procent van de personal computers draait op Windows- was voor het Amerikaanse ministerie van Justitie in de jaren negentig aanleiding voor een grootscheeps onderzoek. Microsoft werd beschuldigd van misbruik van zijn dominante positie, geïllustreerd door de wijze waarop de internetbrowser Netscape het gevecht verloor van het Microsoftalternatief Internet Explorer.

Bill Gates moest zich ook verantwoorden. Dat ging hem niet goed af. Herhaaldelijk bleek zijn geheugen hem in de steek te laten. Vreemd voor een man die als briljant wordt omschreven. Hoewel Gates pas vorig jaar afstudeerde, was in zijn tijd op de Harvarduniversiteit al duidelijk dat hij groot zou worden in software. Als tiener schreef hij zijn eerste softwareprogramma.

In de studietijd volgde de oprichting van Microsoft, samen met Paul Allen. Ze braken er beiden voortijdig hun studie voor af. De rol van Allen bij Microsoft werd echter steeds kleiner, zeker nadat bij hem de ziekte van Hodgekin, een ernstige lymfeklierziekte, was geconstateerd.

In 2000 staakte Bill Gates zijn werk als bestuursvoorzitter bij Microsoft. De jacht van de Amerikaanse justitie op het concern geraakte toen op een hoogtepunt. Microsoft dreigde zelfs even te worden opgesplitst. Gates kon dat niet aanzien en trok zich terug als ”chief software architect”. In die functie kon hij weer doen wat hij altijd het liefst deed: het bedenken van nieuwe softwarefuncties. Gates bleef zo Microsoftwerknemers het vuur aan de schenen leggen als zij een nieuw product kwamen presenteren.

Toch was de alomtegenwoordigheid van Gates op de Microsoftcampus in Redmond, een voorstad van Seattle, al verminderd. Zijn interesse leek steeds meer uit te gaan naar liefdadigheid. Daarin speelt technologie ook een belangrijke rol. De Bill & Melinda Gates Foundation geeft bijvoorbeeld geld aan projecten van scholen om het computeronderwijs te stimuleren. Daarnaast ziet Gates een belangrijke rol voor biotechnologie in de bestrijding van ziektes in Derde Wereld.

Microsoft benadrukte deze week dat Bill Gates niet helemaal verloren gaat voor de onderneming. Hij zal nog regelmatig in Redmond te vinden zijn. Ook blijft Gates een belangrijke aandeelhouder. Het belang van 8,7 procent is ongeveer 23 miljard dollar (14,8 miljard euro) waard.