Zeven jaar na de val van het Talibanregime gaan steeds meer Afghaanse kinderen naar school, zijn er vrije verkiezingen gehouden en lopen zelfs in de kleinste dorpjes bebaarde mannen met een mobiele telefoon. Maar het straatarme land leeft nog steeds van de geef. Maar liefst 50 miljard dollar (32 miljard euro) vroeg president Hamid Karzai vandaag van regeringsleiders op een donorconferentie in Parijs.In ruil voor grote toezeggingen willen westerse donorlanden dat de regering meer doet om de corruptie te bestrijden. Van ministers tot burgemeesters en douaniers probeert de bevolking van het straatarme land een graantje mee te pikken van het hulpgeld.

Mede uit angst voor corruptie hebben donoren van de 25 miljard dollar die sinds 2001 is toegezegd, nog maar 15 miljard daadwerkelijk uitgegeven. Bovendien gaat een groot deel van het geld rechtstreeks terug naar donorlanden door bijvoorbeeld winsten en duurbetaalde salarissen van ingevlogen consultants.

De verwachting is dan ook niet dat Karzai onmiddellijk de donorlanden warm krijgt voor 50 miljard dollar. De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Richard Boucher zei dinsdag wel te hopen op „substantieel meer” dan de 10,5 miljard die donoren twee jaar geleden toezegden op een conferentie in Londen.

Ook hoopt men op de conferentie de coördinatie te verbeteren tussen de zestig belangrijkste donorlanden, internationale organisaties, hulpinstellingen en buitenlandse militairen die ook betrokken zijn bij opbouwwerk. Dat is volgens betrokkenen in het complexe en gewelddadige Afghanistan, waar wederopbouw en veiligheid hand-in-hand gaan, „de kern van het probleem.”

Duitsland zei woensdag 420 miljoen euro te zullen bijdragen voor opbouwwerkzaamheden in Afghanistan tot en met 2010. Volgens de Duitse regering begint het gecombineerde en evenwichtige gebruik van middelen op het gebied van politiek, ontwikkeling en politie en leger vruchten af te werpen. Er zijn al opmerkelijke successen, zei zij. Duitsland stuurt minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier naar Parijs.

Noorwegen liet weten dat Afghanistan de komende vijf jaar kan rekenen op een jaarlijkse bijdrage van 750 miljoen kroon (ruim 90 miljoen euro). In februari besloot Noorwegen zijn hulp aan Afghanistan te verdubbelen tot dat bedrag. Geregelde hulpbijdragen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van Afghanistan op de lange termijn, zei minister van Buitenlandse Zaken Jonas Gahr Stoere woensdag in de krant Aftenposten. Noorwegens civiele inspanningen in Afghanistan zullen gericht zijn op verbetering van de mensenrechten, bestrijding van corruptie, versterking van het rechtsstelsel en verbetering van de rechten van vrouwen. Noorwegen draagt ook zevenhonderd militairen bij aan de Isaf.

Het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling (Usaid) zei 60 miljoen euro uit te trekken voor vouchers waarmee Afghaanse boeren zaden, kunstmest en andere benodigdheden kunnen kopen. De Amerikaanse regering zal Afghanistan in Parijs waarschijnlijk enkele miljarden dollars toezeggen.

In Canada, dat 2500 militairen heeft in de Zuid-Afghaanse provincie Kandahar en 83 man heeft verloren, beval een senaatscommissie de regering aan 200 politieagenten en 500 recent gepensioneerde agenten naar Kandahar te sturen om de Afghaanse politie te trainen. Ook beval de commissie aan de Canadese soldaten negen tot twaalf maanden in Afghanistan te laten blijven in plaats van de huidige zes maanden, om hen in de gelegenheid te stellen Afghanistan en de Afghanen beter te leren kennen. Zo kan het succes van de missie worden verhoogd, zei zij.

De commissie zei ook dat Canada met de Taliban moet praten als het denkt daarmee een oorlog te kunnen bekorten die anders wel eens heel lang kan gaan duren. Canadese militairen en regeringsfunctionarissen in Kandahar moeten overleg met de Taliban aangaan als ze denken dat ze daarmee belangrijke ontwikkelingsprojecten kunnen veiligstellen of de Taliban tot ontwapening kunnen overhalen, aldus de commissie.

Critici zijn er ook. Zo willen mensenrechtengroeperingen dat het op de conferentie nu eens juist niet om geld draait. Vrouwen hebben nog steeds nauwelijks rechten in het conservatieve Afghanistan, de persvrijheid staat onder druk en misdadige krijgsheren blijven ongestraft, wijst Human Rights Watch op de pijnpunten. „Als de donoren nog eens meer van hetzelfde bieden en de noodzaak voor systematische hervormingen negeren, zal de situatie er waarschijnlijk alleen maar verslechteren”, aldus een verklaring van de Amerikaanse organisatie.

De regering-Karzai kreeg vooraf bovendien kritiek omdat de Afghanen met een deel van de 50 miljard een nieuwe hoofdstad willen bouwen op een vlakte ten noorden van Kabul. Deze stoffige en vervuilde stad barst met 4,5 miljoen inwoners uit zijn voegen. ”Nieuw Kabul” zou milieuvriendelijk moeten worden met parken, moderne winkelcentra en een luchthaven van wereldklasse.

Maar op het moment dat Karzai een oorlog voert die alleen al vorig jaar circa 6000 doden telde, zijn plannen voor een futuristische hoofdstad niet op zijn plaats, verwoordde een anonieme diplomaat woensdag de kritiek. Een westerse stedenbouwkundige noemde het plan „een beetje naïef, zeer ambitieus” en „met het potentieel van veel corruptie.” Dat is wel het laatste waar het Westen op zit te wachten.