Het CDA zal op zijn website een leidraad voor beschaafd handelen gaan publiceren, zei Van Geel. Hij ging in zijn toespraak in op het onderwerp ”Respect”, het hoofdthema van het CDA-congres. „Ik wil leven in een land waarin aardig zijn en vriendelijkheid volstrekt normaal zijn. Daar wordt toch iedereen beter van? Opstaan in de bus, geen middelvinger in het verkeer. Ga zo maar door.”Van Geel sprak zijn ongerustheid uit over „de toenemende botheid.” „Ik maak me er zorgen over dat bot zijn vaak wordt verward met eerlijkheid. Maar bot zijn is gewoon onfatsoenlijk, dat heeft met eerlijkheid niets te maken.”

„De vrijheid van meningsuiting is niet absoluut”, betoogde de fractievoorzitter. „We moeten elkaar niet aanpraten dat deze vrijheid ongeremd moet zijn. De grenzen van goed fatsoen zijn veel eerder bereikt dan die van de vrijheid van meningsuiting.”

CDA-premier Balkenende sloot zich bij Van Geel aan. „We laten een kleine minderheid het niet verpesten voor de rest van Nederland. Hufterigheid is onze vijand.” Hij vindt dat „we terugmoeten naar de gouden regel van respect: Wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.”

De premier zei te vrezen dat onder de 10- en 11-jarigen „een harde kern in de dop dreigt af te glijden.” Hij haalde hierbij een onderzoek aan waaruit bleek dat een op de drie jongeren van deze leeftijd zich minimaal één keer per jaar ernstig misdraagt of een misdrijf pleegt.

Het beschavingsoffensief moet daarom voorzien in een harde aanpak van jonge delinquenten, vindt Balkenende. „Jongeren tussen de 12 en de 18 jaar die over de schreef gaan, moeten hun taakstraf in hun eigen wijk gaan vervullen, ten overstaan van familie en vrienden.” Doel is „het direct aanpakken van de dader, in zijn portemonnee en in zijn reputatie.”

De plannen zijn nog niet uitgewerkt in een wetsvoorstel. Later dit jaar komt de CDA-minister van Justitie, Hirsch Ballin, wel met een voorstel om hardnekkig probleemgedrag van kinderen tussen de 10 en de 12 jaar aan te pakken. De politie kan dan kinderen die ’s avonds op straat rondhangen en overlast veroorzaken, met dwang naar huis brengen.

Balkenende: „ Als dit twee keer gebeurt, gaat iemand van bureau Jeugdzorg mee. De derde keer wordt de officier van justitie ingeschakeld en worden ouders aansprakelijk gesteld voor kosten en schade.”

Het congres kende weinig verrassingen. De jongerenafdeling van de partij had de minister-president verzocht de openingsceremonie van de Olympische Spelen te boycotten. Maar de aanwezige CDA-leden stemden op aanraden van de partijtop massaal tegen.

Wel nam het congres, tegen het advies van de partijtop in, een resolutie aan om alle mbo-leerlingen een gratis ov-jaarkaart te bezorgen. De CDA-fractie moet nu de daartoe benodigde 120 miljoen euro bij elkaar sprokkelen. De fractie betwijfelt of dat gaat lukken.