De RijnGouwelijn moet een zogenaamde lightrailverbinding worden tussen Gouda en de kust. Het traject door Leiden is een echt hoofdpijndossier. De provincie Zuid-Holland wilde dat de combinatie van tram en trein door de drukste winkelstraat van Leiden, de Breestraat, zou gaan rijden. Aanvankelijk was alleen de ChristenUnie tegen dit plan, maar het verzet van de Leidse inwoners werd steeds groter. In een referendum in maart 2007 stemde bijna 70 procent van de Leidse bevolking tegen de RijnGouwelijn door Leiden. Het toenmalige college had beloofd zich aan de uitslag te houden en kwam daarmee in conflict met de provincie Zuid-Holland. „We stonden lijnrecht tegenover elkaar”, zei gedeputeerde A. van Dijk donderdagavond.Het daaropvolgende college, met daarin onder andere de SP en de ChristenUnie, zocht naar alternatieven. Uit onvrede stapten twee SP-wethouders op, waarna eind vorig jaar ook de rest van het college viel.

Na lange onderhandelingen en veel onderzoek kwamen Zuid-Holland en gemeente Leiden donderdag met het zogenoemde Hooigracht-Langegrachttracé. Hierbij verlaat de lightrail bij station Leiden-Lammenschans het bestaande spoor, gaat dan via een dubbelspoor over de Lammenschansweg en de Hooigracht. Daar maakt de tram een haakse bocht naar de Langegracht, kronkelt dan over het Schuttersveld en maakt weer een haakse bocht om voor Leiden-Centraal Station uit te komen.

Dit tracé is alleen mogelijk als de Hooigracht autoluw wordt. Het doorgaande verkeer dat daar nu over rijdt, moet over een nieuw aan te leggen Ringweg-Oost gaan rijden. „Deze ringweg moet klaar zijn, voordat er ook maar één rails wordt neergelegd”, aldus Van Dijk.

Volgens de beide partijen is het nieuwe tracé gelijkwaardig aan het tracé via de Breestraat. De verkeersveiligheid is op het nieuwe tracé beter, omdat er meer ruimte is voor fietsers. Ook de betrouwbaarheid van de dienstverlening is beter, omdat er overal dubbelspoor kan worden aangelegd, terwijl dat in de Breestraat niet kon. Het tracé over de Hooigracht is wel duurder dan dat over de Breestraat (83,3 miljoen euro tegenover 70,6 miljoen euro). De provincie betaalt 10 miljoen euro en de gemeente Leiden 2,7 miljoen euro voor de extra kosten. Wanneer blijkt dat de definitieve begroting meer dan 91 miljoen euro bedraagt, stappen beide partijen alsnog over op de route over de Breestraat.

De Leidse wethouder John Steegh (Vervoer, GroenLinks) vindt het nieuwe traject een verdedigbare route. „Ondanks dat ik me goed realiseer dat ik een groot deel van de Leidse bevolking trotseer. Zij hebben immers tegengestemd, maar ik denk dat de omstandigheden sinds het referendum veranderd zijn.”

De wethouder zei weinig zin te hebben in een jarenlang conflict met de provincie. Het feit dat Zuid-Holland een grote financiële bijdrage levert, zorgt ervoor dat Steegh enigszins opgelucht is. „Maar ik ben pas echt opgelucht als zowel de raad als Provinciale Staten ja hebben gezegd tegen deze oplossing. En ook als in december blijkt dat het definitief haalbaar is. Ik prijs de dag dat het echt daar is.” De gemeenteraad en Provinciale Staten keuren de hoofdlijnen goed op respectievelijk 19 en 25 juni.

Vooralsnog is er in de gemeenteraad van Leiden voorzichtig positief gereageerd op het nieuwe plan. Het CDA is over de keuze van het college „gematigd positief.” De fractie heeft vooral vragen over de toekomstige verkeerscirculatie. „Steegh zal op dit gebied nog heel wat vragen moeten beantwoorden.”

ChristenUnieraadslid M. J. Clement heeft gevoelens van boosheid en tevredenheid. „Waarom is er nu pas ruimte voor een ander tracé? Jarenlang kon er niet aan het tracé door de Breestraat worden getornd. En nu is opeens het roer om.” Clement is aan de andere kant blij dat er nu eindelijk wat meer duidelijkheid is. Ze verwacht dat de Leidse bevolking positiever op dit plan zal reageren als op het vorige.

Het Leidse bedrijfsleven is teleurgesteld over de tracékeuze van de RijnGouwelijn. „Het is een gemiste kans”, zegt M. Barnhoorn namens de groep RGL-JA! waarin het bedrijfsleven, de culturele sector, het onderwijs en de winkeliersvereniging zitten. „De Hooigracht en de Langegracht liggen veel te ver van de winkelstraten en bijvoorbeeld de Pieterskerk vandaan. Voor Leiden als winkelstad is dat verre van ideaal.”