Dat heeft het Centraal Planbureau (CPB) donderdag geconcludeerd op basis van eigen onderzoek. De overheid houdt de huren laag door jaarlijks ongeveer 2 miljard euro aan huurtoeslag aan minima uit te keren. Mensen met een midden- of een hoog inkomen profiteren meer van deze maatregelen dan mensen met een laag salaris. „Bovendien kunnen lage inkomens door de wachtlijsten nauwelijks aan een woning komen.”De huren worden volgens het CPB vooral laag gehouden door regels over de maximale huur voor verschillende types woningen en doordat de huren met maximaal de inflatie mogen stijgen. Deze maatregelen kosten verhuurders jaarlijks 12,5 miljard euro, en daar profiteren vooral mensen met een midden- en hoger inkomen van.

Per saldo gaan zij er door de maatregelen van de overheid 7,75 miljard euro op vooruit, terwijl de lagere inkomens er 6,75 miljard wijzer van worden. De maatregelen verstoren bovendien de markt voor huurwoningen.

De lage huren zorgen volgens het planbureau voor enorme wachtlijsten. Aan de ene kant is het voor eigenaren onaantrekkelijk om woningen te verhuren. Aan de andere kant is de vraag naar huurwoningen erg hoog door de lage prijs.

Dat zorgt ervoor dat mensen die eenmaal een huurwoning hebben bemachtigd, nauwelijks verhuizen. Op die manier blijven huizen die eigenlijk bedoeld zijn voor minderbedeelden bezet door mensen door een hoog inkomen. Dit verschijnsel heet ’scheef wonen’.

Het CPB pleit er daarom voor de huren vrij te geven. Op die manier zullen meer huizenbezitters hun woning verhuren en zullen meer mensen met een hoog inkomen doorverhuizen naar een grotere woning. De huren zullen door de liberalisering wel verdubbelen.

Als grootste verhuurder zullen vooral de woningcorporaties daarvan profiteren. Volgens het CPB levert de liberalisering verhuurders jaarlijks een slordige 2 miljard euro op. Daar staat tegenover dat de overheid flink meer geld zal moeten uittrekken om mensen met een laag inkomen te compenseren.

Het CPB bekijkt de komende maanden hoe de huurmarkt het beste kan worden aangepast. Het planbureau onderzoekt daarnaast alternatieve manieren waarop de overheid de woningcorporaties moet aansturen. Verandering van deze relatie was al onderdeel van het akkoord dat minister Vogelaar voor Wonen vorig jaar met de corporaties sloot.

Volgens de Woonbond is de analyse van het CPB zinloos en onjuist. „De woningmarkt is geen normale markt, dus de analyse valt te typeren als ”CPB in wonderland”. De Woonbond vindt het huurniveau in Nederland eerder aan de hoge dan aan de lage kant en ziet zijn mening bevestigd door internationale vergelijkingen.