Twijfels over nucleaire capaciteit Noord-Korea
Het nieuws dat Noord-Korea in weerwil van een in 1994 gedane belofte is blijven doorwerken aan de ontwikkeling van kernwapens heeft alom verbijstering en bezorgdheid gewekt. Hoever Noord-Korea daarmee gevorderd is blijft onduidelijk, omdat het land al sinds 1994 geen inspecties van het Internationale Atoomenergieagentschap (IAEA) meer heeft toegelaten. De Verenigde Staten denken dat Noord-Korea voldoende plutonium heeft geproduceerd om ten minste één, maar misschien ook twee kernwapens te maken. Noord-Korea ontkent dat.
„We weten het gewoon niet”, zei IAEA-woordvoerder Mark Gwozdecky. „We kunnen gewoon niet zeggen wat ze daar wel of niet hebben.” Het IAEA heeft wel enkele inspecteurs in Noord-Korea, maar die hebben als enige taak erop toe te zien dat Noord-Korea zijn enige reactor in Nyongbyon niet in gebruik neemt.
In het kader van het akkoord dat Noord-Korea en de VS in 1994 in Genève sloten beloofde Noord-Korea zijn kernwapenprogramma te bevriezen -en op den duur af te bouwen- in ruil voor internationale hulp bij de bouw van twee reactoren voor kerncentrales. De Noord-Koreanen lieten de inspecteurs van het IAEA toen zien dat zij over slechts ongeveer 100 gram plutonium beschikten, zei Gwozdecky. Alleen met nieuwe inspecties kan worden vastgesteld of het land er inmiddels misschien veel meer bij heeft geproduceerd.
Noord-Korea zegde in 1994 zijn lidmaatschap van het IAEA op en sindsdien heeft het atoomagentschap vrijwel niets meer over de Noord-Koreaanse activiteiten vernomen. Wel is er de afgelopen jaren tweemaal per jaar technisch overleg met Pyongyang gevoerd, maar hervatting van de inspecties is daarbij nooit serieus aan de orde geweest, zei Gwozdecky.
In september heeft de algemene vergadering van het IAEA „ernstige bezorgdheid” uitgesproken over Noord-Korea’s weigering om mee te werken aan onderzoek naar de veiligheid van zijn kernprogramma. Het agentschap concludeerde dat het daardoor ook niet heeft kunnen vaststellen of er verspreiding heeft plaatsgevonden van kernmateriaal. Ook als Noord-Korea zou besluiten wel mee te werken en inspecteurs toe te laten, dan zou het nog drie tot vier jaar duren voor kan worden vastgesteld of het land al dan niet nucleair materiaal verbergt, zei het IAEA in januari.
IAEA-directeur Mohamed al-Baradei heeft Noord-Korea gewaarschuwd dat zijn weigering om aan de eisen van het agentschap tegemoet te komen de levering van een lichtwaterreactor aan Pyongyang kan ophouden.