Republikeinen bezorgd over politieke tegenwind
De Democraat Travis Childers heeft deze week bij tussentijdse verkiezingen om een zetel in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een overwinning geboekt in het district Coffeeville (Mississippi) met 54 procent van de stemmen tegenover 46 procent voor zijn Republikeinse tegenstander Greg Davis.
Voor een buitenstaander is dit niet direct opwindend nieuws, ware het niet dat de Republikeinen dit district twee jaar geleden nog in hun zak staken met 66 procent van de stemmen.De Democraten scoorden eerder dit jaar vergelijkbaar verrassende overwinningen in traditioneel Republikeinse kiesdistricten in Illinois en Louisiana. „Wij worden geconfronteerd met politieke tegenwind zoals wij sinds Watergate niet meer hebben beleefd”, zegt Republikeins afgevaardigde Tom Davis. Hij refereert aan de Watergate-affaire, die in 1974 leidde tot het voortijdige aftreden van de Republikeinse president Richard Nixon.
Deze signalen zijn volgens Davis geen gunstig voorteken voor de Republikeinen, want het gaat bij de verkiezingen in november niet alleen om een nieuwe president. Er wordt ook gestemd over alle 435 zetels van het Huis van Afgevaardigden en een derde (33 zetels) van de leden van de Senaat. Davis’ collega Tom Cole vreest dat zijn partij in november in het Huis „minstens twintig tot dertig zetels gaat verliezen.” In de Senaat lopen de Democraten volgens hem ook uit op de Republikeinen, wat betekent dat Huis en Senaat na de verkiezingen nog steviger in handen van de Democraten komen.
Volgens de Republikein John Shadegg hebben de parlementariërs dit aan zichzelf te wijten. „Natuurlijk spelen de oorlog in Irak en de dreigende recessie een rol, maar wij -parlementariërs- kunnen onze eigen verantwoordelijkheid daarmee niet camoufleren. We incasseerden in 2006 een forse nederlaag, waaruit wij geen consequenties trokken. Wij probeerden de Democratische leiding van het parlement te blokkeren, maar kwamen niet met levensvatbare alternatieven voor het Democratische beleid en waren blind voor de zorgen van de kiezers. Daarvoor krijgen wij nu de rekening gepresenteerd”, aldus Shadegg tegenover The Wall Street Journal.
Verschillende Republikeinen hebben gezegd dat men zich zo veel mogelijk dient te distantiëren van president Bush, die in de peilingen een dieptepunt heeft bereikt. Steun van het Witte Huis voor Greg Davis in zijn strijd met Childers had geen enkel effect. Maar ook de Democraten afschilderen als „schrikbeeld” werkte niet. De Republikeinen kwamen in Mississippi met een mediacampagne waarin de conservatieve Democraat Childers ten onrechte werd afgeschilderd als aanhanger van de liberale zwarte Democratische presidentskandidaat in spe, Barack Obama.
Zelfs de omstreden zwarte predikant Jeremiah Wright werd er weer bij gehaald, maar dat mocht allemaal niet baten. Davis verloor ruimschoots. Volgens sommige analisten is dit een les voor de verkiezingen in november. „In de parlementaire campagnes doen de Republikeinen er beter aan om het lokaal te houden en niet op nationaal niveau in te zetten. Wat de race om het presidentschap betreft lijken kiezers niet erg gevoelig voor het duidelijk racistische element dat de Republikeinen in Mississippi in hun campagne gebruikten”, aldus politicoloog Merle Black van de Emory Universiteit in Atlanta (Georgia).
Hij wijst erop dat de zwarte, oftewel Afro-Amerikaanse, kiezers in ongewoon groten getale naar de stembus kwamen bij de drie tussentijdse verkiezingen die momenteel paniek onder de Republikeinen veroorzaken. „Obama inspireert duidelijk veel zwarte kiezers. Zij vormen een belangrijk deel van het electoraat. De Republikeinen kunnen deze groep in de herfst niet negeren”, meent Black. Dit wordt bevestigd door Woody Jenkins, die eerdergenoemde tussentijdse verkiezing in Louisiana verloor. „Wij werden verrast door de hoge opkomst van zwarte kiezers. Dat mag in november niet weer gebeuren.”
Heeft deze ontwikkeling gevolgen voor de Republikeinse presidentskandidaat, John McCain? „Absoluut”, zei McCain donderdag. „Ik ben ervan overtuigd dat ik in november win, maar ik ben er ook zeker van dat de verkiezingen dit jaar zowel op parlementair als op presidentieel niveau bijzonder moeilijk gaan worden.” Wat is de essentie van het probleem voor de Republikeinen? „Arrogantie, arrogantie van de macht. Het was dezelfde arrogantie die de Democraten in 1994 fataal werd. Zij werden destijds massaal naar huis gestuurd door ontevreden kiezers”, meent politiek analist John Samples van het Cato Research Instituut in Washington.
Hetzelfde dreigt nu te gebeuren met de Republikeinen, die de wensen en zorgen van de kiezers volgens hem ondergeschikt hebben gemaakt aan hun partijpolitieke spelletjes. „Daarbij moet je bedenken dat de Democraten in 1994 nog de steun hadden van hun populaire president, Bill Clinton. De waardering voor het beleid van president Bush verkeert nu echter op zo’n dieptepunt dat veel Republikeinen overwegen hem in deze laatste maanden voor de verkiezingen volledig links te laten liggen”, aldus John Samples.