Dat concludeert Human Rights Watch in een rapport dat de mensenrechtenorganisatie donderdag presenteert.De organisatie vindt dat het inburgeringsexamen in het buitenland zich op discriminerende wijze richt tegen gezinshereniging uit niet-westerse landen. Migranten uit bijvoorbeeld de Europese Unie, de Verenigde Staten, Australië en Japan hoeven geen examen af te leggen voordat ze naar Nederland komen.

Sinds maart 2006 moeten niet-westerse migranten tijdens het inburgeringsexamen in eigen land aantonen dat ze enige kennis van de Nederlandse taal en cultuur hebben. Het examen wordt telefonisch afgenomen.

Human Rights Watch vindt dat Nederland gezinshereniging voor specifieke groepen bemoeilijkt. „Deze maatregelen houden gezinnen gescheiden en lijken erop gericht te zijn bepaalde soorten mensen uit Nederland te weren", aldus Holly Cartner, in Europa verantwoordelijk voor de mensenrechtenorganisatie.

De organisatie constateert dat sinds de invoering van het examen de aanvragen voor gezinshereniging en gezinsvorming uit Turkije en Marokko sterk zijn teruggelopen. Dat zou niet alleen komen door de vereiste kennis van het Nederlands, maar ook door de kosten van 350 euro per examen.

Minister Vogelaar (Integratie) bestrijdt dat de daling in gezinsherenigingen van Turken en Marokkanen volledig is toe te schrijven aan het inburgeringsexamen. CBS-cijfers tonen aan dat de daling al was ingezet voordat de toets werd ingevoerd, aldus een woordvoerster van Vogelaar.

Human Rights Watch vindt dat het integratie-examen in het buitenland moet worden afgeschaft. Het zou onvoldoende duidelijk zijn waarom sommige migranten wel een examen moeten afleggen en anderen niet. Die onderverdeling zou er ook toe kunnen leiden dat niet-westerse migranten „eerder vervreemden van dan integreren in de Nederlandse samenleving".

Het Samenwerkingsverband van Marokkanen in Nederland (SMN) steunt de conclusies van Human Rights Watch. Volgens de Marokkanen draagt het examen niet bij aan integratie. „Door toelating tot Nederland te vertragen, vertraagt de overheid ook het integratieproces van gezinsleden van in Nederland verblijvende migranten", aldus SMN. Ook Defence for Children sluit zich aan bij de donderdag gepubliceerde kritiek.

De minister wijst erop dat de Raad van State en de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken hebben vastgesteld dat het examen niet discriminerend werkt. Ze zal de kritiek van Human Rights Watch wel neememen bij de evaluatie van de inburgeringswet, die volgend voorjaar wordt verwacht.