Staatssecretaris Albayrak van Justitie (PvdA) heeft dinsdag een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over de uitvoering van de pardonregeling. Sinds juni vorig jaar is aan ruim 26.800 vreemdelingen een verblijfsvergunning aangeboden. Het totale aantal komt naar verwachting uit op 27.500.Het aantal valt precies binnen de marge die de bewindsvrouw een jaar geleden voorspelde. Zij sprak toen over 25.000 tot 30.000 asielzoekers die in aanmerking zouden komen voor een generaal pardon.

De rechtse oppositie waarschuwde een jaar geleden dat de pardonregeling, die geldt voor vluchtelingen die voor 1 april 2001 om een verblijfsvergunning vroegen, een onverwacht grote stroom van aanvragen zou opleveren. De VVD sprak van „het paard van Troje”: er zouden 160.000 vreemdelingen onder de regeling kunnen vallen. Ook zou het pardon een aanzuigende werking hebben.

Ongeveer 5900 mensen voldoen niet aan alle voorwaarden van het pardon en moeten het land verlaten. Van hen zijn 2450 niet sinds 2001 onafgebroken in Nederland geweest, 1250 zijn ooit veroordeeld voor een delict, 800 worden verdacht van oorlogsmisdaden of hebben een van oorlogsmisdaden verdacht familielid in Nederland en 250 asielzoekers hebben herhaaldelijk gelogen over hun identiteit.

Staatssecretaris Albayrak heeft inmiddels een begin gemaakt met de uitzetting van vreemdelingen die buiten de pardonregeling vallen. Er liggen al 3400 dossiers bij de Dienst Terugkeer en Vertrek. Volgens de bewindsvrouw betreft het wel een „bijzonder moeilijke groep”, die niet zomaar uit te zetten is en al lange tijd in Nederland verblijft. Maar terugkeer is „niet onmogelijk”, denkt Albayrak. Ze wijst op het feit dat intussen 180 vreemdelingen aantoonbaar zijn vertrokken.

Voor VVD en PVV maakt het „geringe aantal van 180” juist duidelijk hoe moeilijk het uitzetten zal zijn. De meeste van de 5900 uit te zetten asielzoekers zullen in de illegaliteit verdwijnen, waarschuwen VVD en PVV. „Het aantal vertrokken vreemdelingen is minimaal en niet iets om trots op te zijn”, aldus PVV’er Fritsma.

Regeringspartijen CDA en PvdA denken net als de rechtse oppositie dat de terugkeer „de achilleshiel” is. Maar de pardonregeling wordt volgens hen overwegend goed uitgevoerd.

Albayrak zegt dat de huisvesting van de mensen die onder het pardon vallen op schema loopt. Voor 2010 moeten alle ”pardonners” een eigen onderkomen hebben. De pardonregeling zorgt voor een grote druk op de opvanglocaties voor asielzoekers. Zevenduizend mensen wachten in een asielzoekerscentrum totdat er een geschikte woning voor hen is gevonden.