„Deze keer 100 procent!” roept Mayad Aiwan, een arbeider. „Omdat het Iraakse volk van zijn leider houdt!” De Irakezen hebben niet veel keus, op het stembiljet staat namelijk maar één naam: Saddam Hussein. De keus is „ja” of „nee”.

In heel Bagdad zijn spandoeken opgehangen, waarvan de kleuren hel oplichten in de stoffige, grijze stad, die gebukt gaat onder de gevolgen van tien jaren van internationaal isolement en sancties. ”Irak zal overwinnen, Allah behoede onze leider!” staat er in het Arabisch op de doeken die langs de straat te zien zijn. ”Ja, ja, ja, Saddam! Nee, nee, nee, USA!”, stelt een ervan in het Engels, gehangen aan een schoolgebouw waarbij gesluierde meisjes spelen.

Het is in Irak moeilijk vast te stellen wat de gemiddelde burger echt denkt over de stembusgang. De mensen aan wie in de straten van Bagdad wordt gevraagd iets over de verkiezingen te zeggen, uiten dezelfde soort taal als op de spandoeken. Ze worden dan ook geïnterviewd onder het toeziend oog en luisterend oor van een toezichthouder die de regering met iedere buitenlandse journalist meestuurt.

„Deze verkiezingen worden een uitdaging van het Iraakse volk aan het adres van de Verenigde Staten”, zegt ingenieur Achmed Abdul Sahib bij een busstation in de stad. „Meer dan de vorige keer. Meer dan 99 procent”, voegt hij eraan toe.

Er is geen voelbare spanning in de stad. Maar wanneer een iets afwijkende vraag wordt gesteld in het bijzijn van de toezichthouder, volgt een gespannen stilte. Bijvoorbeeld bij de vraag hoe kan worden verklaard dat toch nog 0,04 procent van de kiesgerechtigden neen heeft gestemd bij de vorige stembusgang. Meteen verzamelt zich een groepje nieuwsgierige soldaten achter de toezichthouder, die zelf als aan de grond genageld staat in vertwijfeling over de vraag die net gesteld is. „Je hoeft dat niet te vertalen”, wordt hem uiteindelijk gezegd.

Veel Irakezen zeggen dat hun stem een proteststem tegen de VS zal zijn, het land dat ruzie met hen zoekt net nu de levensomstandigheden wat beter worden. „Onze boodschap naar de buitenwereld is dat we van Saddam Hussein houden”, zegt Tatisar Mahdi op de markt waar zij inkopen doet. Een peuter kijkt vanuit de plooien in haar zwarte jurk met grote ogen de wereld in.

Veel Irakezen zeggen te bidden dat er geen oorlog zal komen. Van geplande of spontane betogingen voor Irak en tegen de VS is nauwelijks sprake. Bagdad lijkt op zijn hoede te zijn. Alleen een herdenkingsplechtigheid zondag van slachtoffers van de oorlog met het buurland Iran draaide plotseling uit op een kleine manifestatie voor Saddam. Onder het toeziend oog van de toegestroomde buitenlandse pers baande een vrouw zich een weg naar een groepje kinderen en droeg hen op te scanderen: „Ja, ja, ja, president Saddam.” „Na’am, na’am, na’am, lil qaid Saddam”, herhaalden de kinderen in het Arabisch.