De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen, die bijeen waren in het Sloveense Brdo, spreken in een verklaring uit dat de film ”Fitna” ten onrechte stelt dat de islam gewelddadig is. Zij benadrukken tegelijk dat PVV-leider Wilders wel het recht had de film uit te brengen.Oud-premier Mohamed Mahathir van Maleisië heeft de 1,3 miljard moslims in de wereld opgeroepen Nederlandse producten te boycotten. Mocht het tot een boycot door Arabische landen komen, dan zal werkgeversorganisatie VNO-NCW onderzoeken of Wilders aansprakelijk kan worden gesteld voor de schade, heeft voorzitter Bernard Wientjes aangekondigd in een interview in Het Financieele Dagblad.

De Maleisische regering bestempelt de inhoud van de film als respectloos en gevoelloos. Zij huldigt het standpunt dat Wilders de volle verantwoordelijkheid draagt voor de gevolgen. „De islam voorstellen als een godsdienst die extremisme bevordert, is niet alleen misleidend en fout, maar ook een minachting en gebrek aan respect voor de islam en de gevoelens van de moslimwereld.”

Ook het naburige Singapore reageert kritisch. „Vrijheid van meningsuiting geeft niet iedereen het recht de godsdienst of het ras van een ander te beledigen”, aldus vicepremier Wong Kan Seng. In Iran is de Nederlandse ambassadeur op het matje geroepen. De regering van Afghanistan heeft een wereldwijd verbod van de film geëist.

Jordaanse parlementariërs hebben hun regering gevraagd de betrekkingen met Nederland te verbreken. In een door 48 van de 110 parlementsleden ondertekende brief stellen ze dat ”Fitna” de profeet Mohammed beledigt en kwetsend is voor moslims. De Jordaanse regering kwam niet direct met een reactie op het verzoek.

De Organisatie van de Islamitische Conferentie (OIC), waarbij 56 moslimlanden zijn aangesloten, zegt dat de film bedoeld is om haat te zaaien en olie op het vuur van conflicten te gooien. Er moeten wetten komen tegen dit soort films en tegen „andere fanatieke groeperingen die het geweld en de haat aanmoedigen door religies te beledigen en de vrijheid van meningsuiting te misbruiken”, vindt de OIC.

Secretaris-generaal Ekmeleddin Ihsanoglu van deze organisatie prijst de houding van de Nederlandse regering, die afstand heeft genomen van de inhoud van de film. „We waarderen haar duidelijke standpunt, haar nadruk erop dat ze niets te maken heeft met dit werk tegen islam en moslims”, zei hij.

Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) heeft gisteren in een opiniestuk in de Arabische krant Asharq al-Awsat de lezers opgeroepen „het hoofd koel te houden en de betrekkingen warm.” Hij pleit voor dialoog in plaats van provocatie om verschillen tussen culturen te overbruggen. In die dialoog hoeft kritiek niet geschuwd te worden. „Die kritiek mag geen aanleiding zijn tot agressie en bedreigingen, ook niet als ze kwetsend is”, schrijft de Nederlandse bewindsman.

De Pakistaanse politie heeft de beveiliging van het Nederlands consulaat in de stad Karachi opgevoerd, nadat moslims er hadden gedemonstreerd. Ook Nederlandse bedrijven in Karachi worden beter bewaakt. Zo’n dertig studenten staken zaterdag in Karachi een pop in brand die Wilders moest voorstellen. De dag ervoor gingen honderden moslims de straat op. In de Indonesische stad Magelang hebben gisteren honderden studenten geprotesteerd. Een minister had opgeroepen tot de betoging.

De Australische minister van Buitenlandse Zaken, Stephen Smith, noemt de video „zeer beledigend” en „een duidelijke poging om tweedracht te zaaien tussen geloofsgemeenschappen.” Hij laat weten de publicatie van de film te betreuren. „In Australië steunen we het recht op vrijheid van meningsuiting, maar we steunen niet het misbruik van dat recht door rassenhaat te zaaien.”