Volgens de premier stelt de film de islam gelijk met het plegen van gruweldaden. „Wij verwerpen deze voorstelling van zaken”. De film heeft geen ander doel dan het kwetsen van gevoelens, aldus de premier. „Het probleem is niet de godsdienst, maar het misbruik van de godsdienst.
Balkenende wilde niet van opluchting spreken na het zien van de film, omdat er volgens hem een beeld van de islam wordt opgeroepen dat mensen kan kwetsen die de Koran als heilig zien.
De premier vindt ook niet dat het kabinet de gevolgen van de film te zwaar heeft ingeschat. Volgens hem is het goed geweest dat het kabinet de dreigingen serieus heeft genomen. Balkenende kon nog niet zeggen hoe de reacties in de moslimlanden zijn op de film.

SGP

SGP-leider Van der Vlies vindt na een eerste bezichtiging van Fitna dat Wilders in zijn anti-Koranfilm zorgvuldigheid betracht en „niet bewust probeert te kwetsen”. Van der Vlies noemt de film „een prikkelende inzet voor het debat”.

Volgens de SGP-leider is veel materiaal over de islam dat in de film wordt getoond al bekend. „Het is goed dat de film er nu is. Ik hoop op een beheerst en bedaard debat”.

CU

Fractievoorzitter Slob van de ChristenUnie noemt de film “een aaneenschakeling van schokkende beelden van gruwelijke gebeurtenissen die in ons collectief geheugen staan gegrift, zoals de aanslagen in New York, Londen en Madrid.”

Wel stelt hij „blij" te zijn dat de film er nu eindelijk is. “Het het is moeilijk praten over een film die je niet kent.” Fitna maakt volgens hem onderdeel uit van “een debat waar we in Nederland al veel langer over bezig zijn: namelijk hoe om te gaan met de islam.”

Volgens Slob toont de film van Wilders aan hoe de islam kan worden misbruikt als legitimatie voor geweld. “Veel moslims in Nederland nemen hier gelukkig afstand van. Aan hen doet de film echter geen recht.”

VVD
De film van Wilders is een gemiste kans, vindt VVD-leider Rutte. „Hij heeft nu een miljoenenpubliek dat hij had kunnen gebruiken voor het presenteren van oplossingen voor problemen met de radicale islam en integratie. In plaats van iets constructiefs heeft hij oude beelden van terroristische en criminele daden laten zien”. Volgens Rutte moeten parlementariërs geen oude archieven lichten, maar aan de slag om de problemen op te lossen. „Daar worden we tenslotte voor betaald”.

D66
D66-leider Pechtold vindt Fitna een rellerig en tendentieus statement. „Wilders tracht in zestien minuten een wereldgeloof te duiden en verbindt op onnavolgbare wijze fascisme, communisme en de islam aan elkaar”, zei hij donderdag in een reactie.

Pechtold zei het goed te vinden dat de PVV-leider nu zegt het debat aan te willen gaan met moslims. Maar hij zou graag ook zelf met Wilders een-op-een een uitgebreid, stevig debat te willen voeren. „Ik daag hem al anderhalf jaar uit om het gesprek met mij aan te gaan. Maar hij loopt daar steeds voor weg”.

GroenLinks
Volgens fractievoorzitter Halsema van GroenLinks voegt Fitna „niets toe aan wat de afgelopen jaren is bekendgemaakt over gewelddadig extremisme”. „Terwijl Wilders al maanden aankondigt het bewijs te gaan leveren dat de islam fascistisch is, is hij met Fitna mislukt”, aldus Halsema.

Weliswaar laat Wilders zien dat gewelddadig islamisme een bedreiging vormt voor de democratische rechtsstaat, maar dat is in tal van journalistieke reportages even overtuigend gedaan, zo niet beter, vindt Halsema. „Dat terroristen zich beroepen op de Koran levert geen bewijs voor Wilders’ stelling dat de gehele islam een gewelddadige ideologie is die streeft naar de wereldheerschappij”.

PVV
PVV-Tweede Kamerlid Graus krijgt „kippenvel” van de anti-Koranfilm die zijn fractieleider Geert Wilders heeft gemaakt. De film bevat schokkende opnames, maar die geven volgens Graus wel een goed beeld van de realiteit.

„Laat het een heel opvoedende film zijn voor iedereen”, zei Graus donderdagavond in een reactie in de buurt van de PVV-fractie in het gebouw van de Tweede Kamer. Hij sprak de hoop uit dat mensen nu inzien hoe belangrijk het gevecht tegen de islamisering is, zoals Wilders die voert.

Graus zei dat het niet nodig is dat hijzelf als gevolg van de film persoonsbeveiliging krijgt.

Zijn collega-Kamerlid Bosma wilde geen commentaar geven toen hij de PVV-gang verliet.

Voor de werkkamer van Wilders staan, zoals gebruikelijk, beveiligers die de boel in de gaten houden.

PKN
De film geeft geen eerlijk beeld van de islam. De PVV-leider suggereert dat terreur het algemene beeld van die godsdienst is en gaat eraan voorbij dat er binnen de islam een stevige discussie over de uitleg van teksten uit de Koran plaatsheeft.

Dat is de reactie van secretaris-generaal Bas Plaisier van de Protestantse Kerk in Nederland op de film van Wilders. Plaisier bevindt zich in Caïro, waar hij als leider van een delegatie van moslims en christenen de Egyptenaren uitleg gaf over de religieuze en maatschappelijke verhoudingen in Nederland. Wilders’ film biedt volgens Plaisier „een geweldige vertekening” van de werkelijkheid met zijn suggestie dat de islam Europa en dus ook Nederland onder de voet dreigt te lopen.

Raad van Kerken

De film Fitna van Wilders maakt van de islam een karikatuur. Het beeld dat de film oproept, is eenzijdig en provocerend. Dat zegt algemeen secretaris Van der Kamp van de Raad van Kerken in Nederland.

Imam
Mustafa Biltunku van de Eyüp Sultan-moskee in Amsterdam, heeft de film niet gezien. „Geen aandacht aan besteden”, luidde donderdagavond het devies van de Turkse imam. „Zolang we dat wel doen, wordt hij alleen maar belangrijker, terwijl hij dat niet waard is. Zo adviseer ik ook mijn achterban”, aldus Biltunku.

Imam Ali Kartal van de Mescid-i Aksa Moskee van Milli Görüs in Utrecht zei dat hij geen aandacht in zijn preek aan de film zal besteden. „We moeten niet dansen in de tuin van Wilders. Die man is dat niet waard. Ook als moskeebezoekers vragen hebben, zal ik hen adviseren niet te reageren”.

Kartal heeft alleen maar korte stukjes van de film gezien. „Ik had niet anders verwacht. Dat hij een anti-islamfilm wilde maken, was wel duidelijk”.

De voormalige hoofdimam van Milli Görüs M. Hulusi Ünye toonde zich eveneens niet onder de indruk. „Dit soort reacties is er al sinds de openbaring van de Koran. De Koran en de islam zijn groot genoeg om dit te weerstaan”.

Van Ginneken
Wilders heeft behendig ingespeeld op de wetten van media en publieke opinie. Dat zei Jaap van Ginneken, media- en massapsycholoog donderdagavond in reactie op de film van Geert Wilders, Fitna.

„Bijvoorbeeld door eerst vier maanden spanning op te bouwen en een klimaat te scheppen, waardoor de aandacht in binnen- en buitenland uiteindelijk maximaal zouden zijn”, aldus Van Ginneken. „Vervolgens door de film uitgerekend op donderdagavond vrij te geven”.

Volgens Van Ginneken is hiermee, voor de moslims in Nederland en elders aan de vooravond van de heilige rustdag, de emotie en de impact zo groot mogelijk.

Beunders
De film is een typisch voorbeeld van klassieke oorlogspropaganda. Evenals president George Bush is de PVV-leider van mening dat de wereld zich in oorlog met terroristen bevindt. Moslims zijn voor hem potentiële terroristen. Dat constateert Henri Beunders, hoogleraar geschiedenis van maatschappij, media en cultuur aan de Erasmus Universiteit in Amsterdam. Beunders werkt momenteel bij de Universiteit van Michigan in de Verenigde Staten. De film is volgens hem even effectief als elke oorlogspropaganda. Negatieve beelden kunnen lang blijven hangen.

Wilders wil uiteraard de oorlog tegen de terreur winnen, maar volgens Beunders zal zijn film de oorlog juist verergeren. Hij zal niet tot een vrede leiden.