Vooral de overnameprijs van Bear Stearns veroorzaakte een schokgolf. JP Morgan Chase bood nog geen 240 miljoen dollar (150 miljoen euro) voor de bank, die begin 2007 nog een beurswaarde had van 20 miljard dollar. Beleggers zijn bang dat de val van de zakenbank slechts de eerste akte is in een doemscenario dat zwartkijkende analisten al maanden geleden schetsten.„Wat zegt dit over de waarde van de financials, als een bedrijf een fractie waard blijkt te zijn van de boekwaarde?” zo vatte een analist maandag de angst van investeerders samen. Gevreesd wordt dat er bij meer banken lijken uit de kast zullen komen. Deze week nog presenteren Lehman Brothers, Morgan Stanley en Goldman Sachs kwartaalcijfers.

Bij opening van de beurs in New York tekende zich maandag een slagveld af onder de financiële fondsen, net als eerder op de dag op de Europese beurzen. Van de grote banken noteerde alleen JP Morgan Chase hoger. De rest dook in het rood.

De Europese aandelenmarkten toonden dinsdag een herstel in de vroege handel. De AEX-index stond dinsdagmorgen rond elf uur 1,06 procent hoger op 420,32 punten. De Midkap maakte een winst van 0,4 procent en ging naar 584,14 punten. De beurzen in Parijs, Frankfurt en Londen wonnen 1,4 tot 1,7 procent. De Nikkei-index in Tokio sloot met een winst van 176,65 punten, ofwel 1,5 procent, op 11.964,16 punten. Niet op alle beurzen in het Verre Oosten was er herstel.

Bear Stearns bleek vrijdag tot over de oren in de problemen te zitten. De bank, die in de zomer van 2007 als een van de eerste financiële instellingen afschrijvingen meldde op aan de hypotheekmarkt gerelateerde beleggingen, moest met een noodkrediet van JP Morgan Chase en de centrale bank van New York overeind worden gehouden. Het nieuws drukte investeerders hardhandig met de neus op de feiten: de aanhoudende crisis heeft geen ontzag voor reputaties en kan op ieder moment toeslaan. Het tachtig jaar oude Bear Stearns is een gerespecteerde zakenbank en liet donderdag nog weten voldoende liquide middelen te hebben.

Oud-voorzitter Greenspan van de Federal Reserve, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, schreef maandag in de Britse zakenkrant The Financial Times dat de huidige financiële crisis de ergste kan worden sinds de Tweede Wereldoorlog. Schattingen van de totale schade die banken nu lijden, lopen in de honderden miljarden dollars.

Greenspan wijt de problemen vooral aan een gebrek aan inzicht in de risico’s die financiële instellingen lopen. In tegenstelling tot de meeste Europese landen, kenden de Verenigde Staten tot voor kort uiterst soepele regels voor het verstrekken van hypotheken. In recente jaren van economische voorspoed bloeide de huizenmarkt en kochten veel Amerikanen met geleend geld een huis dat zij eigenlijk niet konden betalen.