Dat zei Bernard Wientjes, voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW, donderdagavond in Rotterdam tijdens het slot van de debatserie ”Meeting the Minds”, georganiseerd door ABN AMRO en Het Financieele Dagblad. „Regels van de overheid zijn niet nodig; wel prikkels.”Centraal in het debat, waaraan ook ict-ondernemer en hoogleraar e-commerce aan de Technische Universiteit Twente prof. Roel Pieper meedeed, stond de vraag wat de beste besteding van een fictief budget van 500 miljard euro is om de wereld duurzamer te maken.

Volgens Wientjes begint duurzaamheid met toegang tot gezond eten en drinken, onderwijs en gezondheidszorg. „Om de 1 miljard mensen die deze basisbehoeften niet hebben te helpen, is economische groei in ontwikkelingslanden noodzakelijk. Aan de andere kant moeten we streven naar een energiezuinige samenleving. Als de derdewereldlanden industrieel zijn geworden en aan de basisbehoeften van de burgers is voldaan, gelden voor deze landen dezelfde energieregels als voor ons.”

Economische groei is in ons land nodig om vergrijzing op te vangen, aldus de VNO-NCW-voorzitter. „Ook om te kunnen investeren in innovatieve, technologische ontwikkelingen die klimaatproblemen kunnen oplossen, is geld en dus groei nodig.”

Het mondiale probleem van de toekomst is energievoorziening, aldus Wientjes. „Fossiele energie, zoals olie en gas, is eindig. In het heelal is voldoende andere energie: de zon stuurt elke dag meer naar de aarde dan per jaar nodig is. Het grootste deel van de 500 miljard euro zou ik uitgeven aan het beter benutten van zonne-energie.”

Totdat we alleen de zon gebruiken als energiebron, wil Wientjes fossiele brandstoffen en kernenergie inzetten om economische groei te halen. „Mijn leeftijdsgenoten die in de jaren zestig hebben geprotesteerd tegen kernenergie, zullen geen goed gevoel hebben bij dit plan, maar deze vorm van energie is veiliger en schoner geworden. Huidige kerncentrales zijn Boeing 747-proof. Ook speelde destijds het probleem van de hoge CO(in2(-uitstoot niet. Bovendien vallen er in kolenmijnen jaarlijks 8500 doden.”

Verder wil Wientjes 2 miljard van de 500 miljard euro besteden aan dijkverzwaring in Nederland. „Ons land moet niet het strand van Duitsland worden.”

Roel Pieper wil de 500 miljard euro vooral besteden aan onderwijs. „Onderzoek wijst uit dat investeren in onderwijs leidt tot economische groei. Mensen moeten zelf leren nadenken en niet achter anderen aanlopen. In Californië sprak men tussen 1990 en 1996 over Global Cooling (het afkoelen van de aarde, GB). Nu hebben we het met Al Gore over Global Warming.”

Het investeren in kennis en vaardigheden van individuen leidt tot creatieve, innovatieve ideeën, ook op het gebied van duurzaamheid, aldus Pieper. „Technologische innovaties gebeuren altijd in kleine teams, niet in grote organisaties.”

Europa kent een laag geboortecijfer. Om te voorkomen dat Europa uitsterft, moet Nederland ook daarbuiten mensen opleiden, aldus de Twentse hoogleraar. „De besten van hen halen we naar Nederland. Mochten ze teruggaan, dan kunnen ze in hun eigen land voor meer economische groei zorgen.”

Pieper denkt niet dat zijn oplossing van beter onderwijs snel effect zal hebben. „Als iemand tien of twintig jaar heeft gehoord wat zijn rechten zijn en niet wat zijn plichten zijn, leidt dat vanzelf tot minder duurzaam gedrag. Het duurt een paar generaties voordat de burger zich echt duurzaam gaat gedragen. Daar is veel onderwijs voor nodig; dat begint op de basisschool.”

Pieper moet weinig hebben van een grote rol van de overheid in het stimuleren van een duurzamer consumptiepatroon. „Onnodige belastingen moeten worden afgeschaft. Ook subsidie op de aanschaf van de zogenaamde groene Toyota Prius helpt niet. Als je alle energie meerekent die wordt gebruikt tijdens de productie en het gebruik van deze auto, is hij een grote ramp.”