Vaak gebruiken zij de aanpak alleen voor kansrijke uitkeringsgerechtigden. Maar de methode is ook geschikt voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.Die conclusie trekt de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) in een donderdag gepubliceerd onderzoek. De methode pakt volgens de raad ook goed uit voor het vertrouwen en de motivatie van de deelnemers. De RWI uit kritiek op gemeenten die simpele activiteiten aanbieden die niet bijdragen aan een terugkeer op de arbeidsmarkt.

Uitgangspunt van de methode is dat werk boven uitkering gaat. Vast onderdeel is dan ook dat uitkeringsgerechtigden meteen werkzaamheden moeten verrichten. Werken zij daar niet aan mee, dan kunnen zij op hun uitkering worden gekort.

De deelnemende bijstandsgerechtigden zijn positief over de methode. Van de ondervraagde deelnemers kreeg 70 procent door ”work first” meer zin om te gaan werken. Bij zes op de tien nam het zelfvertrouwen toe. Deze groep zegt ook geleerd te hebben hoe ze zelf werk kunnen vinden.

Hoewel zij verplicht zijn werkzaamheden te verrichten, gaat 80 procent van hen toch meestal met plezier naar dit werk toe. Wel klagen sommigen over het verrichten van simpele werkzaamheden die niet bijdragen aan het krijgen van werk.

Gemeenten zijn sinds de invoering van de nieuwe Bijstandswet in 2004 financieel verantwoordelijk voor de bijstand. Zij hebben er dus voordeel bij om het aantal mensen met een uitkering zo laag mogelijk te houden. De meeste hanteren een vorm van de ”work first”-aanpak. Zij richten zich daarbij vooral op mensen die net in de bijstand zitten en relatief makkelijk weer aan het werk te helpen zijn.

Ervaringen in de Verenigde Staten tonen aan dat de methode ook voor de kansarmere werkzoekende geschikt is, aldus de RWI. Geleidelijk aan gebruiken gemeenten de werkwijze eveneens voor deze groep. Een individuele benadering is daarbij belangrijk, aldus de raad.

Uit eerder onderzoek bleek dat 17 procent van de verzoeken om bijstand wordt ingetrokken als gemeenten direct een tegenprestatie eisen in het kader van een ”work first”-traject. De RWI raadt gemeenten aan te achterhalen waarom deze mensen afhaken.