In Kenia zijn protesten tegen de omstreden herverkiezing van president Mwai Kibaki ontaard in etnisch geweld, waardoor zeker 1000 doden zijn gevallen en zeker 300.000 mensen uit hun woningen zijn verdreven.
„We boeken vooruitgang. We zijn het er allemaal over eens dat er een politieke regeling moet komen en zijn op dit moment bezig de details te bespreken, de voorwaarden van een regeling op te stellen”, zei Annan, de voormalige secretaris generaal van de Verenigde Naties.
Annan reageerde op uitlatingen van parlementslid William Rutto. Die zei dat de regeringspartij en de oppositie het in principe eens waren geworden en dat er alleen nog moest worden onderhandeld over wie de regering moet leiden en welke rol de partijen daarin krijgen. „Wij zijn het er eindelijk over eens geworden dat er in dit land een probleem is en dat geen enkele partij op eigen houtje verder kan”, zei Rutto.
Donderdag liet oppositieleider Raila Odinga zijn eis vallen dat Kibaki aftreedt. „Wij zijn bereid te geven en te nemen”, zei hij.
Voordat Rutto zijn „premature” bekendmaking deed, zei Kibaki tijdens een gebedsbijeenkomst in de hoofdstad Nairobi dat hij bemoedigd was door de vooruitgang die bij de onderhandelingen is geboekt. Hij sprak nogmaals zijn steun en die van zijn regering uit voor het door Annan in gang gezette overleg. Wel waarschuwde hij dat mensen die tot geweld hebben aangezet of eraan hebben meegedaan, zullen worden gestraft.
Sommige aanhangers van de oppositie bleven bij de eis dat Kibaki aftreedt. „We hebben gewonnen, we kunnen er niet mee instemmen”, zei Evans Omogi, een chauffeur in Kisumu, in het door geweld geplaagde westen. „We eisen onze rechten. We gaan gewoon weer de straat op.” En in Mathare, een sloppenwijk van Nairobi waar het ook herhaaldelijk tot geweldsuitbarstingen kwam, sprak een oppositieaanhanger naar aanleiding van het beweerde akkoord van „verraad.” „Odinga gaat regeren, maar hoe zit het met de bevolking?” vroeg hij zich af.
In de westelijke plaats Kericho vluchtten zo’n 5000 mensen uit een opvangkamp omdat zij vrezen dat de begrafenis van een lid van de oppositie, vandaag, aanleiding zal zijn voor een bestorming van het kamp. Het Rode Kruis zei dat er maar duizend vluchtelingen in het kamp zijn achtergebleven.
De oppositie zegt dat de parlementariër die vandaag wordt begraven, om politieke redenen is vermoord. Maar volgens de politie werd hij gedood door een verkeersagent die hem ervan verdacht iets met zijn vriendin te hebben. De dood van de politicus leidde tot aanvallen op leden van de stam waartoe de dader behoort, de Kisii.
Minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking, die gisteren in de Keniaanse hoofdstad Nairobi met activisten voor de mensenrechten sprak, vindt dat de VN gezant voor mensenrechtenactivisten, Hina Jilani, zo snel mogelijk naar Kenia moet komen. Volgens Koenders lijkt het grootste geweld achter de rug, maar worden mensenrechtenactivisten nog dagelijks bedreigd. „Dat moet afgelopen zijn.”
Er is sprake van ernstige onderhuidse spanningen onder de bevolking, zei de minister na gesprekken met inwoners van Nairobi. „Er circuleren gewoon hitlijsten”, aldus Koenders. Zo hoorde hij het verhaal over een vrouw van de Luostam (waartoe ook oppositieleider Odinga behoort) die noodgedwongen haar huis had verlaten, nadat haar bevriende huisbaas (een Kikuyu, van de stam van president Kibaki) haar had gewaarschuwd dat zij met de dood werd bedreigd. „Dit land leeft in heel grote angst.”
Koenders is in Kenia om de bemiddelingspoging van Annan politieke steun te geven. De Nederlandse bewindsman zegde de onderhandelaar, die nauwelijks over middelen beschikt, 150.000 euro toe voor huisvesting en om administratieve zaken te regelen.