Het is al weer anderhalf jaar geleden dat de subsidieregeling voor duurzame energie onder de naam Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie (MEP) werd afgeschaft. De opvolger met de naam Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE) zou volgens de ministers van Economische Zaken (EZ) en VROM veel beter worden. Voor biomassa zou een bonus komen als je naast groene stroom ook nog eens de vrijkomende warmte zou gaan benutten. Daarnaast ging men ook innovatie extra stimuleren. In het recente rapport ”Schoon en Zuinig” van het kabinet belicht het hoofdstuk ”Overige broeikasgassen” uitvoerig de bijkomende voordelen van mestvergisting: minder methaanemissie en betere bemestingswaarde, waardoor minder kunstmest nodig is. Mestcovergisting moet worden gestimuleerd, aldus het rapport van dit kabinet.Helaas, als op 31 januari eindelijk de subsidietarieven naar de Tweede Kamer worden gestuurd, blijkt dat de schone beloftes niet worden omgezet in daden. Er is geen sprake van een bonus voor warmtebenutting en de subsidie voor groene stroom uit mestcovergisting en hout is 45 procent lager dan in de MEP. Minister Van der Hoeven van EZ heeft doelbewust de door ECN voor 2008 berekende onrendabele top niet toegepast, maar verwacht dat er met de helft van dit bedrag wel ondernemers gaan investeren.

Maar het kan nog gekker. De minister verwacht een forse toeloop op de SDE-subsidie van 0 eurocent per kWh voor afvalverbranders met verhoogd rendement (huisvuil bestaat voor 48 procent uit biomassa) en voor groene stroom uit biogas van afvalstorten en rioolwaterzuivering. De minister meldt in haar brief aan de Kamer voor deze categorieën een in de SDE te committeren elektrisch vermogen van 78 MW met een budget van 0 euro Dat is pas echt meer met minder.

Knelpunt
Voor de boeren, die gouden bergen zagen in het leveren van opgewaardeerd biogas aan het aardgasnet na een intensieve promotiecampagne voor groen gas van SenterNovem, Energy Valley en het Energietransitieplatform Nieuw Gas, is de teleurstelling ook groot. De minister bericht aan de Kamer dat groen gas van mestvergisters te duur is. Daarom beperkt ze haar steun tot de opwerking van biogas van afvalstorten en rioolwaterzuiveringen. In het bijgaande rapport van overheidsadviseur ECN staat letterlijk dat het potentieel in die sectoren beperkt is.

Merkwaardig is dat EZ na zo veel voorbereidingstijd een belangrijk knelpunt niet heeft opgelost. De subsidie wordt verlaagd als de energieprijs stijgt. Maar als ook de biomassaprijs stijgt, komt de exploitant in de knel te zitten door de hogere inkoopkosten voor brandstof. Geruststellend schrijft de minister dat ze hiervoor in overleg met de sector een oplossing zal trachten te vinden. Het vertrouwen in de overheid was bij ondernemers met de abrupte stop van de MEP al diep gezonken; met het woordje ”trachten” geeft EZ aan dat ondernemers ernstig moeten betwijfelen of er inderdaad een oplossing komt.

Alsof dit alles nog niet genoeg lijkt om investeerders te ontmoedigen, heeft EZ ook nog een gifpil ingebouwd voor installaties op biogas en vaste biomassa. Wie subsidie aanvraagt, moet voldoen aan de voorgenomen emissie-eisen van VROM. Blijkbaar werken VROM en EZ nu echt samen op het gebied van duurzame energie. Voor wie geen insider is, valt de draagkracht van deze voorwaarde echter niet te overzien. De Tweede Kamer is niet op de hoogte van de voornemens van VROM en kan dus feitelijk ook geen oordeel uitspreken over de SDE in deze vorm.

Het rapport van ECN geeft informatie over de voornemens. De eisen zijn dermate extreem ten aanzien van de emissie van NOx, dat ze niet haalbaar zijn met bewezen techniek. Nergens in Europa bestaat zulke extreme regelgeving. Uiteraard heeft Nederland door industrie, wegverkeer en scheepvaart een probleem met NOx, maar met onmogelijke eisen voor biogas lossen we niets op. Zonder mestvergisting blijven we zitten met methaanemissies van mest op het land en met de emissies van kunstmestfabrieken en verminderen we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet.

Boerenbedrog
Het lijkt erop dat dit kabinet al overgestapt is op de lijn van de Algemene EnergieRaad (AER), die decentrale stroomopwekking wil stoppen, omdat dit lastig is voor de elektriciteitscentrales. De AER wil warmtekrachtkoppeling en benutting van restwarmte. Dat is zinnig, maar dan zijn de Eemshaven en de Maasvlakte niet handig voor kolencentrales. Alleen Geertruidenberg met zijn bestaande warmteleidingen naar Tilburg en Breda is dan een slimme locatie.

Mag je het boerenbedrog noemen als de boeren een steunregeling krijgen die onwerkbaar is? De Tweede Kamer is nu aan zet. Durft de ChristenUnie, die bij de verkiezingsbarometer de groenste partij was, de strijd aan met de coalitiegenoten, of gaat de SGP als een David de strijd aan met Goliath? Bij de afschaffing van de MEP zorgde die voor een overgangsregeling voor mestcovergisting. Er is dus nog hoop.

De auteur is eindredacteur van de website energieprojecten.nl en schrijft artikelen over energievraagstukken voor het Christelijk Ecologisch Netwerk (CEN).