Met Zero’s lijkt het alsof een muur is gemaakt van zwevende stenen. In werkelijkheid zitten ze stevig aan elkaar vast. De specie gaat schuil in een uitholling in de steen.„Dit is hagelnieuw”, zegt M. van Leest van baksteenfabrikant Huwa-Vandersanden. Hij kijkt trots. Hij bedacht dit zelf. „De specie gaat in een uitsparing en aan de achterkant van de steen druk je er wat uit. Het is net als bij gewoon metselwerk.” Met een even stevig resultaat? „Een voeg doet niks. Nooit. De specie daar is puur vulling.”

Voegwerk beslaat al snel zo’n 20 procent van een gevel, zegt Van Leest. „Architecten zien vaak liever een puur keramische gevel. De mogelijkheid om stenen te lijmen bestaat al langer. Maar een metselaar gaat niet lijmen, hij vindt dat niks.” De nieuwe stenen vragen om het aloude metselwerk, met dezelfde mortel en hetzelfde gereedschap, aldus de baksteenfabrikant.

Hij staat op een beurs met meer visies op steen. Zo laat Tanja Bongers ontwerpen uit het project ”Brick” zien, waarvoor zestien architecten, ontwerpers en beeldend kunstenaars uit binnen- en buitenland nieuwe toepassingen voor bakstenen bedachten. Producent Wienerberger koos er twee uit voor doorontwikkeling. Zoals de serie ”PixelBrick” en ”LineBrick”, die een extra voegenpatroon aanbrengen, wat de illusie van een andere baksteenvorm geeft.

Geveltotaal speelt in op de „intelligente materialen, slimme bouwsystemen en zintuiglijke gevels die de omgeving waarin we leven definiëren.” Duurzaamheid is een hot item. Zelfs de metalen schrootjes, een nieuw product van Flista Gevelbekleding, passen bij milieuvriendelijkheid. Ze zijn recyclebaar en de coating voldoet aan de strengste milieunormen, zegt P. Berkelaar van het bedrijf. „Nooit meer de trap op om te schilderen! En ze gaan vijftig jaar mee.”

Tegelijk zei de Duitse chemicus Michael Braungart in een lezing gisteren -en in zijn boek ”Cradle to cradle” (uitg. Scriptum, 2007)- dat allereerst goede architectuur centraal moet staan. „Het gaat niet om duurzaamheid, want duurzaamheid is saai.” Daarbij pleit hij voor geniale ontwerpen van architecten - met materialen die het milieu ten goede komen. Hij vraagt om ”upcycling” in plaats van reclycling. „We moeten de intelligentie behouden en meer intelligentie toevoegen.” Want: „Waarom zouden wij ons altijd moeten verontschuldigen voor onze aanwezigheid op deze planeet, in plaats van de natuur en de mensheid te fêteren en de dingen écht te veranderen?”

Efficiëntie is lelijk, aldus Braungart. „Dan krijg je allemaal huizen die energiezuinig zijn, maar die volledig zijn afgesloten. Goede architectuur is niet efficiënt, maar verbazingwekkend effectief.”

Effectief en bijzonder is het glas dat Michiel van Sprang van 360 Glas leverde voor de Petrus en Pauluskerk in Maassluis. Hij maakte een cirkelvormige, glazen gevel van 30 meter lang die oploopt van 0 tot 3 meter. De buitenkant bestaat uit een isolerende dubbele beglazing, aan de binnenkant zijn in het dikke glas teksten uit het Bijbelboek Johannes aangebracht. Over het Licht.

„We hebben al een hele schare geïnteresseerden voor onze producten”, zegt Van Sprang. „We hopen er hier nog meer te vinden.” Zijn bedrijf levert glas aan allerlei grote gebouwen, waaronder zo’n 250 kerken.

Dan de gevels. Op de beurs -met als thema ”De gevel leeft!”- werd gisteren de architectuurprijs voor 2008 uitgereikt. Vijf nominaties zijn te zien in Ahoy. De prijs ging naar Mei Architecten en Stedebouwers. Zij ontwierpen de Schiecentrale in Rotterdam. Bij de voormalige elektriciteitsfabriek lagen vroeger veel grote schepen aangemeerd, wat de reden was om dit gebouw „in schaal en beeld groot en kloek uit te voeren”, aldus het juryrapport. „Het gevelmateriaal is geïnspireerd op putdeksels en mag roesten. Door een slim verholen gotensysteem komt er geen aflopend roestwater op de ramen of op de straat. De jury constateert dat de geschiedenis van de plek op een bijzondere wijze is weerspiegeld als een kunstwerk in de gevel. Dit maakt het gebouw tot een levendige toevoeging aan de omgeving. Over de toepassing van (onbehandeld) staal is goed nagedacht, de detaillering is heel netjes.”