„Bezoek voor de burgemeester”, belt de receptionist van de gemeente Ede door. Hoewel Van der Knaap woensdag de ambtsketen kreeg omgehangen, is hij officieel sinds zondag middernacht de eerste burger van Ede. Hoewel de receptionist dinsdagmiddag nog even twijfelt. „Volgens mij wordt-ie morgen pas geïnstalleerd.” Voor de zekerheid heeft de ex-bewindsman het laten nakijken, vertelt hij in zijn nieuwe werkkamer. „De benoeming gaat echter in voor de installatie.”Ruim vijf jaar was Van der Knaap (56) staatssecretaris van Defensie. Daarvoor was hij Kamerlid voor het CDA en enkele jaren fractiesecretaris. Hij belandde in de politiek via het CNV, de vakbond waarin hij zijn sporen verdiende op onder meer het terrein van het arbeidsvoorwaardenbeleid. Het vertrek van de Edese burgemeester Robbertsen, die commissaris van de Koningin in Utrecht werd, leidde Van der Knaap naar Ede. „Als ik nu niet had gesolliciteerd, was ik over een paar jaar te oud geweest.” Burgemeester Van der Knaap wil Ede bij meer mensen op het netvlies krijgen. „Nu moet je uitleggen waar Ede ligt. Ik hoop dat mensen daar de komende jaren een beeld bij krijgen. Het prachtige park De Hoge Veluwe bijvoorbeeld, of het Kröller-Müller Museum.”

Vragen over defensie beantwoordt hij welwillend, al benadrukt de bij het gesprek aanwezige voorlichter dat „de burgemeester van Ede spreekt, en niet de staatssecretaris van Defensie.” Schijnbaar moeiteloos laveert Van der Knaap tussen de facetten van deze twee uiteenlopende onderwerpen door. Hij vertelt over Bennekom, het dorp waar hij werd geboren. Doordat zijn vader beroepsmilitair was, verhuisde het gezin van Van der Knaap regelmatig. Ede kent hij dan ook alleen uit zijn prille jeugd en de beginperiode van zijn huwelijk: Toen woonde hij enkele jaren in de gemeente waarvan hij nu burgemeester is.

Het burgemeesterschap ziet hij niet als „een rustig baantje”, benadrukt de oud-bewindsman. Wel geeft hij toe een aantal tropenjaren achter de rug te hebben. „In ruim vijf jaar tijd zijn drie kabinetten gevormd. De politiek verandert in een razend tempo. Kamerleden gaan van hype naar hype.”

Als ”stille adjudant” van premier Balkenende, zoals de Haagse bijnaam van Van der Knaap luidde, was de CDA’er intensief betrokken bij de totstandkoming van de kabinetten-Balkenende I en II. Eenmaal staatssecretaris wachtte een veelomvattende reorganisatie van het leger, waarbij 12.000 functies vervielen. „En vergeet het reizen niet”, zegt Van der Knaap. „De aanschaf en de verkoop van materieel betekent dat je als bewindsman de hele wereld afreist. Dat is heel intensief. Vertrek op zondag, terugkomst op vrijdag, en dan heb je een groot deel van het Verre Oosten bezocht.”

De Nederlandse krijgsmacht kraakt in zijn voegen door de druk die de uitzending naar Uruzgan oplevert. Toch is Van der Knaap tevreden over het leger zoals hij dat achterliet. „De organisatie is gekrompen, maar veel flexibeler inzetbaar.” De aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF) is een van de grotere dossiers die Van der Knaap overlaat aan zijn opvolger. Het toestel heeft eigenlijk alleen maar voordelen voor Nederland, somt de nieuwbakken burgemeester op. „De Nederlandse industrie gaat eraan verdienen en de luchtmacht krijgt de modernste straaljager die er is.”

Als burgemeester van Ede wil Van der Knaap zijn bij Defensie opgedane kennis inzetten. „Samenbinden vind ik heel belangrijk. Daarom bezoek ik binnenkort ik de fractievergaderingen van alle partijen.” Voorafgaand daaraan wil hij in contact komen met vertegenwoordigers van moslimorganisaties. Reden: de spanningen in de wijk Veldhuizen, waar een relatief grote concentratie allochtone probleemjongeren woont. Met de aangekondigde film van PVV-leider Wilders in het vooruitzicht wil Van der Knaap de voormannen van de groeperingen kennen. „Hun en mijn verantwoordelijkheid moeten duidelijk worden.”

Ook het behoudende christelijke deel van Ede heeft zijn aandacht. „Als ik de SGP-fractie bezoek, wil ik graag van hen weten hoe zij omgaan met enerzijds het handhaven van hun eigen overtuiging en anderzijds het ruimte bieden aan anderen.” Het gedachtegoed van ChristenUnie en SGP kent hij vanuit zijn hervormde opvoeding, waarvan hij „heel bewust” afscheid nam. In zijn CNV-periode werd Van der Knaap rooms-katholiek. „Het gaat er bij mij niet in dat je geen zekerheid kunt hebben over het zielenheil. In Rome zag ik hoe mensen bedrukt het biechthokje ingingen, maar er lachend weer uitkwamen. Dat spreekt mij aan. Of ik daarmee het geloof aan mezelf aanpas? Ach, als je gelooft, doet het er toch niet zo veel toe in welke kerk je dat doet.”