Een van de redenen waarom groei binnen een missionair project nogal eens uitblijft, is wat Van der Molen betreft de neiging meer te focussen op problemen en verschillen dan op mogelijkheden. „Bij het stichten van een nieuwe gemeente moet je bereid zijn samen te werken met mensen die anders zijn dan jij. Intensief lezen van het boek Handelingen heeft mij geholpen om meer te gaan denken zoals de Vroege Kerk, die nog dicht bij Jezus stond. Je leert ervan dat er ook toen ontzaggelijk veel misging en hoe de apostelen daarmee omgingen. Je leert erdoor om ondanks alles je vertrouwen op God te stellen.”Van der Molen vroeg de gemeentestichters onder zijn gehoor hoe eenvoudig ze leven en werken. „Vaak is onze aanpak ingewikkelder dan die van Jezus. We trekken bijvoorbeeld evangelisatie en het vormen tot discipelen uit elkaar, terwijl die dingen voor Hem volledig samengingen. Het zou goed zijn om als gemeentestichter alleen dingen te doen die een christen van één week oud ook kan. Die keuze beïnvloedt alles.”

Nederlanders zijn nogal eens geneigd het succes van een gemeentestichtingsproject af te meten aan de getalsmatige groei. „Veel belangrijker is hoeveel mensen daadwerkelijk Jezus volgen, wat we in de loop van het project hebben geleerd of welke invloed het heeft op de omgeving.”

Ten slotte vroeg de gemeentestichter zijn collega’s of ze in staat waren zichzelf overbodig te maken. „De mensen die je dient zijn en worden nooit van jou. Laten we leren dat we als gemeentestichter niet meer zijn dan een slaaf van Jezus Christus. We zijn gekocht en betaald, en alles wat we doen, is voor Hem. Beseffen we dat, dan komt er ruimte voor Gods Geest om Zijn werk te doen.”

Platteland
Dr. Stefan Paas (lector aan de CHE en betrokken bij het Amsterdamse missionaire project Via Nova) zette uiteen dat er in de jaren zeventig in Nederland een evangelicale golf aan gemeentestichtingsinitiatieven ontstond, vooral ondersteund vanuit de Verenigde Staten. Halverwege de jaren negentig kwam er een meer oecumenische golf. Toen ontdekten ook meer traditionele kerken de mogelijkheden die gemeentestichting biedt.

Wat de komende decennia betreft verwacht Paas dat er „meer hybride initiatieven zullen ontstaan, bijvoorbeeld een boekhandel van waaruit Bijbelstudies worden georganiseerd. Ook denk ik dat de kloof tussen evangelisatie en diaconaat zal worden verkleind, en dat is maar goed ook.”

Gelet op het aantal allochtonen in Nederland voorziet Paas ook meer multiculturele gemeentestichtingsprojecten en tevens meer projecten op het platteland. „Ook daar is sprake van leegloop, niet alleen in de steden.”

Binnen de bestaande Nederlandse theologieopleidingen is, aldus de CHE-lector, momenteel te weinig aandacht voor het opleiden van gemeentestichters. „Dit kan een stuk verbeteren, wat de komende tijd ook zal gebeuren.”

Wanneer binnen de kerken het besef dieper doordringt dat West-Europa een zendingsveld is geworden, zal dit volgens Paas leiden tot een herinvestering van de kerkelijke fondsen. „Fondsen die nu voor Afrika bestemd zijn, kunnen besteed worden aan de ontwikkeling van nieuwe vormen van kerk-zijn in ons eigen land. Er is dringend behoefte aan innovering op dat gebied.”

Praktijkverhalen
Aansluitend op de inleidingen waren er drie praktijkverhalen: Peter Strating over de Havenkerk in de Haagse Schilderswijk, die is voortgekomen uit werk onder prostituees, Niels Ypma over familiekerk de Fakkel in Utrecht (Leidsche Rijn) en Theo Visser over de International Christian Fellowship, een multiculturele gemeente in de Rotterdamse Tarwewijk.

Het middagprogramma bevatte workshops over kerk-zijn voor jonge professionals (Martin de Jong en Stefan Paas), multicultureel kerk-zijn (Theo Visser en Bram Dingemanse), kerk-zijn in een achtergestelde wijk (Matthijs Vlaardingerbroek) en over de beweging ”Emerging church” (Martijn en Rosalie Vellekoop).

De netwerkdag trok ruim honderd mensen. Nooit eerder was er in Nederland zo’n grote en gevarieerde groep gemeentestichters bij elkaar, aldus organisator Gemeentestichting.nl.