Het IMF kreeg van zijn lidstaten de opdracht voor de volgende bijeenkomst in april met een uitgewerkt plan te komen. Het voorstel krijgt de kenmerken van de surseanceprocedures die nu eveneens gelden voor bedrijven. Landen worden tijdelijk ontheven van hun betalingsverplichtingen, zodat zij de tijd krijgen voor ordelijke onderhandelingen over hun schulden en minder afhankelijk worden van het gedrag van hun schuldeisers.

„Een hele stap”, zo kwalificeert minister Hoogervorst van Financiën de opdracht. Hoogervorst was namens Nederland aanwezig op de jaarvergadering van het IMF, die 184 lidstaten samenbracht.

De vooruitgang is vooral het gevolg van een ommezwaai aan Amerikaanse zijde. Toen IMF-onderdirecteur Anne Krueger in november vorig jaar de eerste plannen voor schuldherstructurering lanceerde, kreeg zij nog te maken met een huiverige houding van de VS. Maar de Amerikaanse minister van Financiën, Paul O’Neill, verklaarde dit weekeinde dat er geen andere optie is dan verandering van de huidige regels.

„Nu hebben we alleen slechte keuzes”, aldus O’Neill. „Of het IMF blijft geld zenden terwijl er sprake is van slecht leiderschap bij de betrokken landen of we zeggen dat ze geen geld krijgen. Het is noodzakelijk dat we een automatische manier vinden die niet de gewone mensen straft.” Het IMF heeft gekozen voor een tweeledige benadering. Enerzijds wil de instelling dat als landen de obligatiemarkten betreden dat in obligaties zogenoemde ”collective action clauses” worden opgenomen. Deze clausules zorgen ervoor dat obligatiehouders niet eenzijdig een schuldherstructurering kunnen blokkeren, wat nu wel het geval is. Als er een gekwalificeerde meerderheid van bijvoorbeeld 75 procent is, moet in het vervolg een regering een geplande herstructurering kunnen doorzetten.

Het tweede voorstel, het zogenoemde Sovereign Debt Restructuring Mechanism (SDRM), gaat het verst. Dat voorziet in wijziging van de statuten van het IMF en geeft schuldherstructurering voor landen een permanente plaats in het internationale financiële systeem. Het mechanisme is grotendeels gebaseerd op de eerste plannen van Krueger en heeft niet alleen betrekking op nieuwe obligatiecontracten, zoals bij de ”collective action clauses”, maar ook op oude schulden.