De Europese Commissie presenteerde woensdag plannen om de aantasting van de luchtkwaliteit door personenwagens terug te dringen. Afgelopen voorjaar had zij hierover al een strategiedocument uitgebracht, zoals het heette, met daarin de hoofdlijnen van de beoogde aanpak. Toen werd er slag geleverd om de totale omvang van de CO(in2(-reductie. Nu liggen er uitgewerkte wetsteksten op tafel, met daarin ook een sanctiesysteem. Ditmaal veroorzaakt vooral de verdeling van de lasten over de fabrikanten geruzie.Ecologie en economie betwisten elkaar de voorrang. Binnen het team van voorzitter Barroso zijn in dit verband de hoofdrolspelers de Griek Dimas, die de portefeuille Milieu beheert, en de Duitser Verheugen, die de primaire verantwoordelijkheid draagt voor hoe Brussel handelt ten aanzien van de ondernemingswereld. Een woordvoerder meldde dat er gisterochtend tijdens de wekelijkse vergadering van het voltallige college een „diepgaand debat” is gevoerd, een verhullende aanduiding voor stevige meningsverschillen. Veelzeggend was dat Verheugen ontbrak op de persconferentie na afloop. Hij zou, evenals de regering in Berlijn, ernstige bezwaren hebben tegen de voorgenomen regeling.

Die voorziet erin dat vanaf 2012 de voertuigen die dan van de band rollen gemiddeld maximaal 130 gram kooldioxide per kilometer de lucht mogen inblazen. Om daaraan te voldoen, is de toepassing van nieuwe technologieën nodig. Volgens Dimas zijn die voorhanden en vormt dat dus geen probleem. Flankerende maatregelen moeten zorgen voor een aanvullende verlaging tot 120 gram. Daarbij valt te denken aan gebruik van biobrandstof, een zuiniger rijgedrag en betere banden.

De EU heeft in het verleden met de sector een deal gesloten dat de emissie van CO(in2( in 2008 zou zijn beperkt tot 140 gram. Dat doel wordt niet gehaald. De ontwikkeling stokt tot dusver bij een niveau van ruim 160 gram. Daarom haalt Brussel de teugels strakker aan. De bepalingen in het woensdag ingediende pakket zijn juridisch afdwingbaar. Niet naleven ervan betekent duizenden euro’s aan boete per auto en maakt die daarmee stukken duurder of pleegt een aanslag op de winst van de producent. De strafheffing stijgt in vier jaar tijd stapsgewijs van 20 euro per gram dat de hoeveelheid aan broeikasgassen het bij het desbetreffende autotype behorende plafond overschrijdt tot daarna 35, 60 en uiteindelijk, vanaf 2015, 95 euro.

Met name in Duitsland heerst ongenoegen over de voorstellen. Merken als Audi, BMW, Mercedes, Volkswagen en Porsche hebben allemaal hun thuisbasis bij onze oosterburen en fungeren daar als een belangrijke motor van de economie. De betrokken concerns vervaardigen in hoofdzaak grotere modellen en die zijn het meest vervuilend. Frankrijk (Renault, Peugeot, Citroën) en Italië (Fiat) zijn sterker vertegenwoordigd in de categorie van de kleinere en de daarmee voor het milieu veelal minder belastende exemplaren.

Bondskanselier Merkel, die dit jaar als voorzitter de EU en de G-8 naar een akkoord dirigeerde op het terrein van de klimaatproblematiek, neemt het nu op voor het nationale bedrijfsleven. Zij huldigt de opvatting dat de fabrikanten in haar land niet zwaarder getroffen mogen worden omdat zij toevallig in het luxe segment opereren. Aan de andere kant treffen we president Sarkozy aan, die er op zijn beurt niet voor voelt de Franse industrie op te zadelen met extra inspanningsverplichtingen om de Duitse concurrenten te ontzien.

In ieder geval is in de ontwerpvoorschriften rekening gehouden met het gewicht. Hoe zwaarder een voertuig, hoe hoger de CO(in2(-limiet. Een auto die twee keer zo veel kilo’s weegt als een andere, mag 60 procent meer uitstoten. Duitsland wil een hoger percentage, Frankrijk en Italië bepleiten juist een lager. Verder bestaat de mogelijkheid voor bedrijven om te poolen: om emissierechten te kopen die een branchegenoot niet gebruikt. En kleine ondernemingen kunnen ontheffing vragen van de Europese normen.

Na de botsing in de Commissie verplaatst het strijdtoneel zich. De plannen gaan nu voor behandeling naar de Raad, met daarin de ministers van de lidstaten, en het Europees Parlement. Het debat binnen die instellingen kan resulteren in allerlei wijzigingen. Rapporteur in het EP bij dit onderwerp Davies voorspelt in een reactie alvast „een enorm gevecht.”