Kerkelijk conflict is als een veenbrand
LEUSDEN - Ruzies en conflicten komen in kerken en kerkelijke gemeenten net zo goed voor als in andere organisaties. Ze krijgen echter sneller een emotionele lading en zijn moeilijk rationeel en zakelijk op te lossen. Kerkelijke conflicten lijken vaak op veenbranden: opeens is er een explosie.
De Evangelische Alliantie (EA) presenteerde woensdag in Leusden een brochure over conflicten in de gemeente, onder de titel ”Vuistregels voor vredestichters”. De brochure wil een handreiking zijn om het gesprek over het omgaan met meningsverschillen in de gemeenten te stimuleren.„In christelijk Nederland zijn voortdurend verhalen over conflicten, ruzies, onenigheden, misverstanden en splitsingen. En ondanks alle drang en oproep tot harmonie en vrede lijkt het alleen maar erger te worden”, schrijft Eddy de Pender. De auteur is geregistreerd NMI-mediator en coacht gemeenten en organisaties bij het zoeken naar oplossingen voor vastgelopen situaties.
„Stuur geen negatieve emotie via e-mail”, raadde ds. A. Post gisteren aan tijdens de presentatie van de brochure. „Voor je het weet heb je een uitslaande brand.”
De voorganger van een evangelische gemeente in Aalsmeer stelde dat het soms wijs is dat kerkenraden zich niet met conflicten bemoeien. Meestal gaat het hierbij over persoonlijke conflicten. „Er moet ruimte zijn voor het uiten van verdriet en boosheid. Gezegend de gemeente waar een klaagmuur is.”
Hij waarschuwde dat dergelijke conflicten kunnen overslaan naar anderen en verwoestende gevolgen kunnen hebben. In dit verband noemde hij het versturen van e-mail met cc’tjes en bcc’tjes „gevaarlijk.” Hij adviseerde geen negatieve emotie per e-mail te communiceren. Leidinggevenden moeten zulke exploderende conflicten direct oplossen.
Men moet zich echter wel afvragen of er niet sprake is van smeulende conflicten. Hiermee moet zeer voorzichtig omgegaan worden en er moet diep gespit worden. Het is vaak niet eens voldoende om het begin van zo’n conflict te weten te komen, omdat het intussen allang ergens anders over gaat.
Ds. W. Smouter, Nederlands gereformeerd predikant te Apeldoorn, stelde dat het niet zo is dat er in evangelische kring minder conflicten voorkomen dan in de reformatorische gezindte, „ook al streven evangelischen nog zo naar volmaaktheid, terwijl de reformatorischen zeggen dat een mens geneigd is tot alle kwaad.”
Hij vond het belangrijk om te blijven zeggen: „We zijn zondaars.” „Als je zelf niet erkent dat je een zondaar bent, gaat dat het spoken in je binnenste.”
Nienke Dijkstra-Algra, die als gemeenteadviseur voor de Protestantse Kerk in Nederland werkt, sprak over grote verschillen in mensen. Ze zei dat de zonde hardnekkig is en dat er vaak veel liefde nodig is. Dat is iets anders dan wensen dat de ander vertrekt. Het aantrekken van de mantel der liefde is volgens haar het zegenen van mensen met wie men in conflict is. Het zegenen van de ander betekent dat er in het hart van degene die zegent, iets verandert. „We moeten royaal met elkaar omgaan, zoals God royaal met ons omgaat.”
Tijdens de discussie zei ds. Post dat verzoening vaak in een te vroeg stadium plaatsvindt. „Wacht met een verzoeningsdienst tot het vuur helemaal uitgewoed is”, adviseerde hij. Het kan in zulke gevallen wijs zijn om het heilig avondmaal niet op de gebruikelijke tijd te houden.
De forumleden waren het erover eens dat er bij elk ”heilig conflict” een menselijk element meespeelt. Ds. Smouter: „Mensen moeten bescheiden zijn, zelfs als het gaat om de belijdenis van Jezus Christus. Er zijn geen menselijke conflicten die helemaal samenvallen met het conflict tussen God en de satan.”
Bij het gepresenteerde boekje hoort een kaartje met de tien vuistregels dat in iedere portemonnee kan worden opgeborgen. Tijdens de bijeenkomst presenteerde Gerard van der Schee een werkmap (”De mantel der liefde”) over het omgaan met conflicten, die in de gemeenten gebruikt kan worden.
Van der Schee nam woensdagmiddag afscheid van de EA omdat hij voorganger wordt van de Parousiagemeente in Almere.
Eddy de Pender lanceerde de website www.vredestichters.nl. Hierop is een overzicht van het boekje te lezen en worden de sprekers, trainers en coaches genoemd met wie men contact kan opnemen voor preventieve training of conflictbemiddeling.