Westerlaken was onlangs een makelaarskrantje aan het doorbladeren, toen zijn oog viel op een advertentie waarin een huis te koop werd aangeboden in de Karel Lotsystraat in Gouda. „Ik viel bijna van mijn stoel van verontwaardiging. Iemand die fout is geweest in de oorlog verdient het niet dat er een straatnaam naar hem wordt vernoemd.”Westerlaken prijst de gemeente Amsterdam, die in 1997 de Karel Lotsystraat veranderde in Gustav Mahlerlaan vanwege Lotsy’s oorlogsverleden. Deze straatnaamwijziging blijkt gedaan te zijn op verzoek van historicus André Swijtink, die een proefschrift schreef over sport en lichamelijke opvoeding in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Uit dit wetenschappelijk onderzoek, geprezen door het toenmalige Rijks Instituut voor Oorlogs Documentatie, komt Lotsy er allesbehalve goed van af. Hij was tijdens de oorlog sportadviseur voor de Duitse bezetter. Als voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) had hij zich niet verzet tegen het ontslag van Joodse scheidsrechters. Bovendien sympathiseerde Lotsy met de nieuwe nazi-orde. Zo was hij zeer enthousiast over de Olympische Spelen in 1936 in Berlijn. Veel Nederlanders pleitten ervoor niet naar die „Hitler-show” te gaan, maar Lotsy drong erop aan wel te gaan.

Al deze informatie was voor Westerlaken aanleiding om op hoge poten brieven te schrijven naar de gemeenten Gouda, Dordrecht en Waalwijk met het verzoek de naar Lotsy genoemde straatnamen te veranderen. Het antwoord van Gouda kwam nog geen maand later. Uit de brief blijkt dat Westerlaken niet de enige is die aan de bel heeft getrokken. Ook in 1992 is er een vergelijkbaar verzoek binnengekomen. Het college van B&W besloot toen niets te veranderen. De brief van Westerlaken is voor Gouda geen reden om dat besluit te herzien.

Ook bij Dordrecht vangt de Alphenaar bot. In de brief van de gemeente staat dat er een nieuw onderzoek is gestart naar de activiteiten van Lotsy in de oorlog. „Het onderzoek is nog niet afgerond, maar er zijn al wel signalen dat zijn oorlogsverleden misschien toch iets genuanceerder is dan nu wordt voorgesteld,” zo staat er in de brief.

Navraag bij de gemeente leert echter dat er helemaal geen onderzoek loopt. „Halverwege de jaren ’90 is er een onderzoek gedaan. Toen is besloten om niets veranderen, omdat de meningen over de laakbaarheid van Lotsy nogal verdeeld waren. Dat besluit handhaven we”, aldus een gemeentewoordvoerder. Hij vindt het jammer dat dit verkeerd naar Westerlaken is gecommuniceerd. Van de gemeente Waalwijk verwacht Westerlaken binnenkort antwoord.

Bewoners van de Karel Lotsystraat in Gouda zitten helemaal niet te wachten op een verandering van hun straatnaam. Een RD-lezeres, die niet met haar naam in de krant wil: „Dat zou een hoop gezeur geven. Bij alle contacten moet dan ons adres worden veranderd. Bovendien vind ik de wijziging helemaal niet nodig. Er is voor mij nog niet voldoende bewezen dat die Lotsy echt fout was in de oorlog. Dat moet eerst maar eens beter worden onderzocht. Het is wel vaker gebeurd dat mensen van allerlei dingen worden beschuldigd, maar dat het later helemaal niet waar blijkt te zijn.” Van andere bewoners in de straat klinken vergelijkbare geluiden.

Bo van Amstel, secretaris van de straatnamencommissie in Amsterdam, geeft toe dat een straatnaamwijziging een hoop rompslomp met zich meebrengt. „Het is eigenlijk een virtuele verhuizing. Wij doen het dan ook alleen bij hoge uitzondering. In het geval van Lotsy was het proefschrift van Swijtink voldoende betrouwbaar om die naam te veranderen. Lotsy kon gezien worden als een verlengstuk van de bezetter. De enige andere naamswijziging die bij mijn weten is gebeurd, is in 1956 de verandering van de Stalinlaan in de Vrijheidslaan.”