Het gaat om Botswana, Lesotho, Swaziland, Mozambique en Angola. Zuid–Afrika en Namibië willen zo snel mogelijk een besluit nemen over aansluiting bij de afspraken.De akkoorden zijn nodig, omdat de oude per 1 januari niet meer mogen volgens de Wereldhandelsorganisatie WTO. Daarom onderhandelt de EU al zeven jaar met 79 ACP–landen (uit Afrika, Cariben en de Pacific) over economische partnerschapsakkoorden (EPA’s).

Die akkoorden moeten leidden tot wederzijdse openstelling van economische markten en opheffing van handelsbarrières als quota– en tariefbeperkingen. Vooral in West– en Centraal–Afrika bestaat veel angst voor het openen van de eigen markt. Zij hebben de steun van ontwikkelingsorganisaties als Oxfam.

De EU heeft daarom ingestemd met lange overgangstermijnen, soms tot 25 jaar. Tegelijk zijn die er ook om bijvoorbeeld de Franse en Spaanse bananentelers in de Cariben en op de Canarische eilanden nog enige tijd te beschermen.

Minister Bert Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking pleitte deze week in Brussel nog voor landen als Kenia, Ivoorkust en Ghana. Die vrezen de dupe te worden als er voor 1 januari geen nieuwe afspraken zijn en ze terugvallen op oude akkoorden.

Voor Kenia bijvoorbeeld dreigen dan tariefsverhogingen tot 15 procent voor belangrijke exportproducten als bloemen en groenten. Een land als Ivoorkust kan 1 miljard euro mislopen als de huidige voorkeursbehandeling per 1 januari afloopt en niet wordt vervangen, zo heeft de EU al becijferd.