Maar op het dorpsschooltje waar onze kinderen vijftien jaar geleden als immigranten binnenkwamen, waren zij destijds de enige buitenlandse leerlingen. De onderwijzeres had geen ervaring met dit verschijnsel en was bezorgd hoe het zou gaan: drie Nederlandse kinderen die de taal niet beheersten; drie op een totaal van nog geen twintig leerlingen.De inburgering verliep vlot, veel extra tijd hoefde de juf niet aan hen te besteden. De ”amigos” vonden de nieuwkomers in hun klas interessant en wilden graag hun woordenschat verrijken met wat Nederlandse woorden, waarbij ze vooral voorkeur hadden voor scheldwoorden.

Deze wens bracht onze kinderen in een moeilijke situatie: vriendjes woorden aanleren die ze zelf niet mochten gebruiken. „Pa, noem eens een nét scheldwoord”, vroeg daarom een van onze jongens. Rekening houdend met de speciale uitspraakmoeilijkheid van bepaalde lettercombinaties leek mijn man ”schooier” een fatsoenlijke mogelijkheid. Toen de klasgenoten weer eens vroegen om een lelijk Nederlands scheldwoord noemden onze jongens dus ”schooier”.

Een schibbolet in de ware zin van het woord: Spanjaarden krijgen een knoop in hun tong als ze woorden moeten uitspreken die beginnen met sch, st, sp, sk, enzovoort. Daar hebben ze een mooi klinkende oplossing voor: ”España”, ”escuela” (school), ”esquiar” (skiën), ”estímulo” (stimulans) en ook ”Espurgeon” (Spurgeon).

Na een paar dagen kwam een van de kinderen uit school met een woord dat hij niet begreep: ”escoeier”. Het was de Spaanse variant van de Nederlandse ”schooier”.

Op de eerste schooldag maakte onze dochter als 3-jarige kleuter mooie ”eslakones” van klei, het leek haar het juiste Spaanse woord voor ”slakken”. In de woordenschat van de juf kwam dit woord, hoewel het zuiver Spaans klonk, niet voor, en ze vroeg aan ons zoontje naar de betekenis. We ondervonden allemaal, zeker de eerste tijd, de verreikende consequenties van de verwarring van de taal na de torenbouw van Babel.

Onze kinderen bleven niet lang de enige buitenlandse leerlingen. Al gauw kwam er een ware immigratiegolf naar Spanje op gang en arriveerden ook kinderen uit Marokko, andere Afrikaanse landen en met name Zuid-Amerika de scholen. De laatste jaren komen er veel Oost-Europeanen en Aziaten bij.

Aan de kerken gaat deze instroom van buitenlanders niet voorbij. Vrijwel alle Spaanse kerken kennen sinds de helft van de jaren ’90 groei, veroorzaakt door immigranten. Hun binnenkomst betekent echter zelden een vaste groeifactor. Veel nieuwkomers verdwijnen na enige tijd. Zonder geldige verblijfsvergunning neemt geen werknemer hen in dienst. Ze vinden wel eens een grabbelbaantje, maar het blijft illegaal, dus riskant.

Eenmaal in het bezit van de vereiste papieren zoeken ze werk, zo mogelijk in overeenstemming met hun opleiding. De meesten van hen komen echter in de bouw en de horeca terecht, sectoren waarin veel relatief goedkope arbeidskrachten kunnen worden gebruikt. Vanwege verhuizing verliezen wij hen vaak uit het oog. Of ze in hun nieuwe woonplaats de weg naar de plaatselijke protestantse kerk zullen vinden?

De laatste tien jaar hebben we mensen met bijna twintig verschillende nationaliteiten in onze diensten ontmoet. Op dit moment hebben we kerkgangers uit dertien verschillende landen die met een zekere regelmaat komen. Allemaal kwamen ze naar Spanje vanwege de slechte economische situatie in hun eigen patria. Ze werden aangetrokken door de perspectieven die men hun voorspiegelde.

Eenmaal hier zijn ze snel een illusie armer. De lonen mogen hier dan hoger zijn dan in het eigen land, de kosten voor levensonderhoud lopen ermee in de pas. De huur voor een eenvoudige flat is erg hoog. We zijn blij dat in onze gemeente een aantal van hen inmiddels trouw meeleeft en zich als lid wilde inschrijven. Veel van deze nieuwkomers vragen van de vaak kleine en niet-kapitaalkrachtige Spaanse gemeenten speciale pastorale en diaconale zorg.

Op een doordeweekse middag wordt in het huis van een Zuid-Amerikaanse man, die kerkelijk met ons meeleeft, Bijbelstudie gehouden. Zijn werktijden maken het hem onmogelijk naar de zondagse dienst te komen, hoewel hij vanwege zijn trieste persoonlijke situatie hunkert naar het Woord van troost en bemoediging.

Een regelmatige kerkganger is een man uit Honduras met een academische titel. Hij kwam hiernaartoe met de bedoeling het studiegeld voor de universitaire opleiding voor zijn dochter te verdienen. Hij is hier al een halfjaar, maar heeft nog geen passend werk gevonden. Onder het kopje ”Gebed gevraagd voor…” in ons wekelijkse kerkblaadje wordt hij genoemd, samen met vijf anderen. Allemaal broeders en zusters zonder economische stabiliteit, hiernaartoe gekomen met irreële verwachtingen.

Zo hebben vrijwel alle Spaanse evangelische kerken de laatste jaren een heel concrete mogelijkheid om barmhartigheid te bewijzen aan de vreemdeling binnen hun poorten en de wet van Christus te vervullen door het dragen van elkaars lasten.

J. M. Coster-de Jonge woont sinds augustus 1992 in Spanje. Haar man is daar medewerker van de Spaanse Evangelische Zending en predikant in de Iglesias Reformadas Españolas.