Deense christendemocraten in zwaar weer
KOPENHAGEN - Voor de Deense christendemocraten is het dinsdag bij de parlementsverkiezingen erop of eronder. En dat laatste is wel het meest waarschijnlijke, gezien de magere peilingen.
Als de Kristdemokraterne (KD) niet over de kiesdrempel heen komen, heeft de eerstkomende ledenvergadering nog slechts één agendapunt; opheffing. Die visie overheerste op het partijcongres in oktober.De christendemocraten zelf zijn er nog steeds van overtuigd dat ze een politieke missie te volbrengen hebben. Dat de kiezers daar anders over denken, komt omdat de partij het finaal heeft laten afweten in het waardendebat, analyseert het geestverwante Kristeligt Dagblad.
Dit debat concentreerde zich volgens de commentator van de krant de afgelopen paar jaar rond de immigratie van moslims en groeide uit tot een religiedebat. De KD bleef echter zwijgen en zwijgt nog steeds, aldus de krant.
Volgens het Kristeligt Dagblad komt die afwezigheid de partij duur te staan. Al bij de verkiezingen in 2001 leed zij een gevoelig zetelverlies en bij de voorlaatste verkiezingen in 2005 kreeg zij helemaal geen zetels meer.
Toch zijn er thema’s genoeg voor de partij. Wat vindt de partij bijvoorbeeld van moskeeën, halal eten in de kinderopvang, religie in de openbare ruimte en de problemen van christelijke vluchtelingen uit islamitische landen? De KD hoorde je niet, terwijl intussen het debat werd gedomineerd door de rechtste populisten van de Deense Volkspartij, constateert de dagbladcommentator.
Niet dat de christendemocraten over deze zaken geen standpunt hebben. Volgens de partij hebben ook moslims recht op het beoefenen van hun religie. Maar Denemarken mag hiervoor niet zijn christelijke tradities opgeven.
Maar met dit standpunt onderscheidt de partij zich, volgens het Kristeligt Dagblad, nauwelijks van de andere partijen in politieke middenveld. Veel Denen met mogelijke sympathie voor het christendemocratische gedachtegoed, opteren uiteindelijk liever voor de conservatieven, of desnoods de liberalen die af en toe -als het niet te dol wordt- ook wat aan christelijke traditie doen.
Denemarken heeft in ieder geval een krachtige conservatieve volkspartij. De afgelopen zes jaar maakte zij deel uit van de regeringscoalitie met de liberalen en heeft zo qua publiciteit bij voorbaat al een grote voorsprong op de KD.
De conservatieve volkspartij stelt expliciet voort te bouwen op de gedachten van de 18e-eeuwer Edmund Burke en ziet zichzelf zo als de derde weg tussen „de wettenjungle van de sociaaldemocratie en het liberalisme.”
De conservatieve volkspartij in Denemarken is geen nieuwe groepering en bestond allang voordat de christendemocraten tot partijvorming overgingen.
Dat het in de jaren ’60 van de 20e eeuw toch tot de oprichting van de voorganger van de KD kwam, had te maken met de liberalisering van abortus.
In de politieke realiteit van alledag heeft daar echter ook de christendemocratische partij niets meer aan kunnen veranderen. Recent is daarom ook besloten er geen heet hangijzer meer van te maken. De KD wil af van het imago van specifieke antiabortuspartij. Dat is „vechten tegen windmolens”, verklaart een hoofdbestuurslid in een artikel in het partijblad. De KD zet nu in op het voorkomen van abortus.