De aanklacht die dinsdag in Spanje bekend werd gemaakt, bevat misdaden als genocide, standrechtelijke executies, verwonding en marteling. Volgens een verklaring van Garzon, toprechter bij het Spaanse nationale gerechtshof, zouden dergelijke misdaden vooral plaatsgevonden hebben in het midden van de jaren zeventig.Toen Spanje eind 1975 zijn aanspraken op de kolonie Westelijke Sahara opgaf, ontbrandde een strijd tussen het Marokkaanse leger en de guerrillabeweging Polisario. De gewapende strijd eindigde in 1991, toen Marokko een enorm lange aarden verdedigingswal liet aanleggen van het noorden naar het zuiden, dwars door de Westelijke Sahara. Sindsdien is vijf zesde van het gebied door Marokko geannexeerd. Een zesde deel valt onder controle van Polisario.

Het verzet tegen de Marokkaanse bezetting gaat echter door. In mei van dit jaar organiseerden Sahrawistudenten sit-in acties bij universiteiten in Marokko. Zij demonstreerden daarmee tegen de arrestatie van enkele jonge Sahrawistudenten die in Marokkaanse gevangenissen zouden worden gemarteld. Vijf van hen zijn vanaf 24 oktober in hongerstaking.

Het zogenaamde universele rechtsprincipe van het Spaanse recht geeft Spaanse rechters de mogelijkheid om misdaden te berechten die elders op de wereld hebben plaatsgevonden. Rechter Garzon was enkele jaren geleden wereldwijd voorpaginanieuws. Toen slaagde hij er bijna in om op grond van dit rechtsprincipe ex-dictator Pinochet van Chili in Spanje te berechten voor misdaden tijdens zijn regime. Pinochet werd op verzoek van de Spaanse rechter tijdens een bezoek aan Londen gearresteerd. Engeland wilde echter niet overgaan tot uitlevering van Pinochet aan Spanje vanwege zijn slechte gezondheid.

Het besluit van Garzon om onderzoek te doen naar een mogelijke genocide door Marokko krijgt dankbare bijval van Sahrawi-organisaties. De organisatie van familieleden van Sahrawigevangenen en -vermisten Afapredesa zegt dat het onderzoek „gerechtigheid brengt voor het Sahrawivolk en de slachtoffers van de Marokkaanse genocide in de Westelijke Sahara.”

Rapporten die de afgelopen jaren zijn gepubliceerd door bekende mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch bevestigen dat in het gebied systematisch mensenrechten worden geschonden door Marokkaanse autoriteiten.

Marokko moet nog een officiële reactie geven op het nieuws. Alleen als rechter Garzon erin slaagt om voldoende bewijs te vergaren, zal het gestarte onderzoek daadwerkelijk tot een rechtszaak kunnen leiden. Garzon heeft wel alvast een lijst samengesteld met daarop dertien namen van hoge Marokkaanse functionarissen die in dat geval in staat van beschuldiging worden gesteld.