Dat zei ds. M. Golverdingen, predikant van de gereformeerde gemeente te Boskoop, dinsdagop een door de Stichting In de Rechte Straat (IRS) belegde Reformatieherdenking in de hervormde kerk van Bodegraven.„Niemand heeft het aanbrengen van die 95 stellingen een vreemde handeling gevonden”, aldus ds. Golverdingen. „Het doel was duidelijk. Luther beoogde daarmee een discussie te bewerkstelligen in de universitaire wereld over de waarheid van de aflaathandel. Aan die handeling ging een hele strijd vooraf. Luther had veel te doen met de aanvechting van droefenis en zijn verhouding tot God.”

Monnik
In zijn lezing, met als titel ”Kent u deze Luther ook?”, ging de predikant uit Boskoop in op het leven van Luther. Deze werd op 2 juli 1505 op de terugweg van een reis overvallen door onweer. In zijn angst deed hij de gelofte: „Help mij Heilige Anna, ik wil monnik worden.” Luther werd monnik en in 1507 tot priester gewijd.

Ds. Golverdingen liet zien hoe Luther de weg van de middeleeuwse kerk tot het einde toe is gegaan. Hoe hij dacht door goede werken zalig te worden. „Dat is: de mens iets en Jezus iets”, aldus ds. Golverdingen. „Uiteindelijk ontdekte hij dat de mens zichzelf niet kan redden.”

In de middeleeuwse traditie ging het niet om de letterlijke Bijbeltekst. De uitleg ervan was geënt op wat de kerkvaders gezegd hadden over bepaalde teksten. Volgens de kerkvaders moest de Bijbel allegorisch verklaard worden. Een tekst moest op Christus worden betrokken, op het volk van God, op de kerk of op de persoon van de gelovige. „Maar Luther kreeg geen antwoord op de vraag hoe hij een genadig God kreeg”, zo zei ds. Golverdingen.

Gerechtigheid
In 1512 werd Luther benoemd tot hoogleraar in de Bijbelse theologie. Aanvankelijk was hij aan de uitleg van de Bijbel, zoals door de kerkvaders geleerd, getrouw. Maar al worstelend en in grote nood kwam hij tot een ander inzicht. Hij ontdekte dat een Bijbeltekst inderdaad op Christus moet worden betrokken en op de persoon van de individuele gelovige.

Vervolgens liep Luther op tegen het begrip ”gerechtigheid” bij de tekst: „Doe mij ontkomen door Uw gerechtigheid.” Hoe moest hij dat op zichzelf toepassen? God kan toch niet anders dan de mens straffen in Zijn toorn?

Met Romeinen 1:17 ging hem het licht op: „Want de rechtvaardigheid Gods wordt in hetzelve geopenbaard uit geloof tot geloof; gelijk geschreven is: Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven.”

Luther ontdekte dat het de rechtvaardigheid van Christus is die ons van God wordt geschonken en door het geloof wordt toegerekend. Dit kan door de aflaat nooit bereikt worden. Om daarover een universitair dispuut te houden, sloeg hij zijn 95 stellingen aan de deur van de slotkapel te Wittenberg.

Om niet
Dat dispuut kwam er niet. Wel een heftige pennenstrijd. De stellingen werden in heel Europa bekend. „Zo bewerkstelligde de Reformatie een verandering in waardering van de Schrift”, aldus ds. Golverdingen. „Er kwam aandacht voor de letterlijke betekenis van de Bijbeltekst. Dat betekende het einde van een allegorische uitleg.”

De tweede betekenis van de Reformatie is volgens de predikant dat de leer van de kerk zich altijd moet voegen naar de Schrift.

Vervolgens heeft de Reformatie grote nadruk gelegd op onze ongerechtigheid. „Met goede werken verdienen we niets. Alleen Gods gerechtigheid redt van de dood. Zo heeft de Reformatie de volle nadruk gelegd op de vrijspraak van de goddeloze om niet.”

Ten slotte liet de Boskoopse predikant zien hoe in het leven van Luther en zijn theologische bezinning de rijkdom van Christus centraal staat en er een zwaar accent ligt op de middelen der genade.”

In zijn openingswoord voor de herdenkingsavond had ds. C. J. W. Verboom, hervormd emeritus predikant te Bodegraven, erop gewezen dat er sinds de Reformatie heel anders over het kruis van de Heere Jezus is nagedacht. „We mogen door het kruis van onze Heere Jezus Christus, door Zijn genade, in vrede leven.”