Enquêtecommissie begint met voorgesprekken Srebrenica
De parlementaire enquêtecommissie die het finale politieke oordeel moet vellen over de val van de moslimenclave Srebrenica, begint komende maandag met een serie besloten voorgesprekken met getuigen. Op 30 oktober beginnen de openbare hoorzittingen over de val die uiteindelijk aan meer dan 7000 moslims het leven kostte.
Volgens commissievoorzitter Bakker (D66) is het de bedoeling de komende drie tot vier weken een serie intensieve voorgesprekken te voeren, in principe op de maandag en woensdag. Hij verwacht per dag vier tot vijf personen te ontvangen. Met wie de commissie precies gaat praten, wil hij nog niet kwijt. Die lijst wordt officieel pas bekendgemaakt bij het eindrapport.
De enquêtecommissie bouwt voort op het omvangrijke werk van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). Het rapport over de gebeurtenissen die in juli 1995 tot de val van de zogeheten ’veilige’ enclave leidden, werd in april aan het kabinet aangeboden. De conclusies waren voor premier Kok aanleiding om af te treden, een voorbeeld dat door het gehele kabinet werd gevolgd.
Het NIOD-rapport bevatte geen harde politieke conclusies. Die taak is voorbehouden aan de enquêtecommissie, die overigens niet van plan is het werk van het NIOD nog eens dunnetjes over te doen. Bakker wil vooral de nog overgebleven hiaten in het Srebrenica-dossier opvullen. Het beruchte fotorolletje met opnames over gruweldaden van het Bosnisch-Servische leger tegen moslims gaat wellicht weer een rol spelen. Maar ook de vragen over de lotsverbondenheid van Nederlandse militairen met moslimvluchtelingen zal ongetwijfeld aan de orde komen.
Premier Balkenende zal vooral benieuwd zijn naar de weging van de rol van zijn voorganger premier Kok in het drama. In het NIOD-rapport werden kritische noten gekraakt over voormalig premier Lubbers en zijn minister van Buitenlandse Zaken Van den Broek, beiden CDA, maar bleef de rol van PvdA-premier Kok onderbelicht, vond Balkenende toen hij nog fractievoorzitter van het CDA was.
Politieke hoofdrolspelers die de commissie ongetwijfeld zal willen horen zijn de oud-premiers Kok en Lubbers, de ministers van Buitenlandse Zaken Van den Broek en Van Mierlo en hun collega’s van Defensie Ter Beek en Voorhoeve. Daarnaast zal de commissie een aantal hoge Nederlandse legerofficieren willen spreken, maar wellicht ook proberen de Franse generaal Janvier naar Nederland te krijgen. De fransman speelde een cruciale rol in de weigering van de VN het luchtwapen in te zetten tegen de oprukkende Bosnisch-Servische troepen in de enclave. Verder is de verwachting dat de commissie zal proberen VN-secretaris-generaal Kofi Annan te horen.