Koningin Beatrix ontving deze week de Duitse president Köhler. Later deze maand gaat zijzelf naar India. De Zweedse koning en koningin ontvingen de Bulgaarse president Paranov. Het Belgische koninklijke paar was drie dagen in Ierland. En de Deense koningin Margaretha bezocht met haar man Zuid-Korea.Achter deze kleine opsomming schuilt een heleboel werk voor de chefs de protocol van de ontvangende landen. Staatsbezoeken zijn er om de banden tussen landen te versterken. Dat doe je door de gasten met alle egards te ontvangen en hen in enkele dagen een zo goed en positief mogelijk beeld van het land te geven. Staatsbezoeken zijn daarom tot in de puntjes verzorgd.

Koningin Beatrix omschreef het belang van dergelijke bezoeken maandagavond zo: „Er zijn tussen de Bondsrepubliek en Nederland ontelbare verbindingen en vriendschappelijke relaties. Dat neemt niet weg dat het belangrijk is dat buurlanden elkaar met enige regelmaat ook officieel ontmoeten, om uitdrukking te geven aan de uitstekende betrekkingen en om aandacht te besteden aan belangrijke onderwerpen die beide landen ter harte gaan.”

Staatsbezoeken kennen een aantal vaste elementen. Zo is er altijd een ceremonële ontvangst met militaire eer, muziek, volksliederen en nationale symbolen. Vaak is dat gekoppeld aan een kranslegging bij een nationaal monument. In Nederland is dat het monument op de Dam. Tijdens het bezoek van de Duitse president werd daarvan afgeweken. Hij reisde naar Rotterdam en boog na de kranslegging het hoofd bij het beeld ”De verwoeste stad”.

Diner
Een vast onderdeel is ook een staatsbanket. De gasten -meestal in gala- worden ontvangen en de staatshoofden houden officiële toespraken waarin ze het belang van goede contacten benadrukken. In de tafelredes kan ook voorzichtige kritiek doorklinken, maar dan uiterst tactisch verwoord. De teksten van de toespraken van koningin Beatrix worden in dat soort gevallen gewikt en gewogen. In 1995 bezocht de vorstin twee landen waar niet zomaar alles gezegd kon worden: Israël en Indonesië.

De programma’s van staatsbezoeken bevatten vaak ook een bezoek aan het parlement en een tegenprestatie in de vorm van een diner of een culturele activiteit. Koningin Beatrix neemt meestal een dans- of muziekgezelschap mee dat een optreden geeft, waarbij haar gastheer of -vrouw dan bij haar te gast is. Ook het uitwisselen van onderscheidingen en geschenken vormt een traditie.

Zo’n invulling voorkomt ook een tweede lange avond dineren. Voor mensen als de koningin, die regelmatig moet aanzitten -zoals dat heet-, is dineren niet altijd een feest. Zeker als de tafelgenoot niet of slecht zijn talen spreekt en tolken de communicatie ernstig vertragen. Tijdens een culturele avond geeft de koningin toch iets waardevols en bovendien laat zij iets zien van wat Nederland in huis heeft.

Koningin Beatrix brengt jaarlijks twee of drie staatsbezoeken. Dit jaar reisde zij naar Turkije, Slowakije en later deze maand volgt een bezoek aan India. Meestal zijn er ook twee inkomende staatsbezoeken.

Daarnaast reizen de koningin en ook prins Willem-Alexander en prinses Máxima voor officiële bezoeken naar het buitenland. Zo was het prinselijk paar vorige week nog in Slovenië. Dergelijke bezoeken zijn met minder ceremonieel omgeven. Staatsbezoeken worden normaliter binnen enkele jaren beantwoord met een tegenbezoek.

Een staatshoofd brengt maar één keer een staatsbezoek aan een land, tenzij in het te bezoeken land een nieuw staatshoofd is aangetreden. Zo reisde koningin Beatrix vorig jaar voor de tweede keer als koningin voor een staatsbezoek naar België. Haar eerste bezoek had plaats toen koning Boudewijn nog op de troon zat. Ook in India was de koningin al eens eerder, toen nog met prins Claus, die deze maand vijf jaar geleden overleed.

Prins Henrik
Het bezoek van de Deense koningin Margaretha aan Zuid-Korea verliep anders dan gepland. Haar man, prins Henrik, belandde begin deze week met ernstige bronchitisklachten in een ziekenhuis in de hoofdstad Seoul. De 73-jarige prins werd echter al weer snel ontslagen. Woensdag reisde hij terug naar Denemarken. Koningin Margaretha volgde hem gisteren. De koningin betreurde het vroegtijdige vertrek van haar man: „Hij is niet ernstig ziek, maar voelt zich erg slecht. Iemand kan zich slecht voelen zonder erg ziek te zijn.”

Soms is er geen ruimte voor ziekte en gaan officiële verplichtingen voor. Zo was prinses Máxima tijdens het bezoek aan Slovenië snipverkouden, maar de taak riep.