Lange rijen bomen, volgeladen met peren en appels. Een paar vogels kwetteren. Poolse arbeiders kletsen wat met elkaar. Richard Vermue uit Borssele loopt door de boomgaard van zijn vader. Hij draagt een oude spijkerbroek en zwarte klompen. „Kijk, hier staat hij”, zegt „het zoontje van de baas” terwijl hij wijst op een grote groene container. Op de deur prijkt een sticker van een lucifer met een kruis erdoor. Een grote grijze pijp steekt boven het groene gevaarte uit. Dit is het antihagelkanon. Voor de één een weldoener, voor de ander een boosdoener. Het is een ware twistappel.„Dit jaar gebruikten we het kanon al vaak”, vertelt Vermue met een zwaar Zeeuws accent. „Het heet eigenlijk een schokgolfgenerator. Dat klinkt iets mooier”, lacht hij. In de gaarden rondom de familie Vermue is veel hagelschade aan het fruit. Maar bij henzelf is er bijna geen schade te vinden. „De generator werkt erg goed. Je redt je boterham er voor een heel jaar mee.”

Het kanon behoedde volgens hem 1 miljoen kilo appels voor hagelschade. Dat zijn ongeveer 6 miljoen exemplaren van de rode vrucht. Ongeveer 55 hectare boomgaard valt onder de bescherming van het apparaat. Sommige fruittelers zonder generator hebben inmiddels al voor 200.000 euro schade.(is2m(

Vermue vindt het niet vervelend dat de gemeente de effecten van het gebruik van het kanon gaat onderzoeken. „Als ze dat nodig vinden, moeten ze dat doen. Ik denk dat de generator weinig effect heeft op mens en milieu. De uitkomst zal weinig gevolgen hebben voor ons bedrijf. Het is wachten op de definitieve uitspraak van de Raad van State, die in januari komt.”

Oorlog
Peter de Dreu, bestuurslid van de stichting Behoud de Zak van Zuid-Beveland (BZZB), is niet zo blij met het hagelkanon. Hij ziet niet één voordeel. „Er is nog niet aangetoond dat dit apparaat hagelschade zou voorkomen. Bovendien maakt dat ding herrie tot en met. Het lijkt wel oorlog als hij staat te knallen. Mijn kat kroop van angst in een hoekje toen hij het hoorde”, zegt De Dreu verontwaardigd.

Vermue vertelt dat de paarden van de buurman wild werden toen ze voor het eerst de knallen hoorden. „Maar de tweede keer was dat al minder en inmiddels zijn ze eraan gewend.” Ook mensen zijn volgens de fruitteler aan het kabaal gewend geraakt. „Ze moesten even door de zure appel heen bijten.” De Borsselaar heeft veel bekenden in het dorp wonen. „Die begrijpen het wel en zullen niet snel klagen.”

In de gemeente Borsele staan meerdere kanonnen. „Wij hebben nog maar twee klachten gehad. Maar in Hoedekenskerke staat het kanon dicht bij een woonwijk. Daar komen heel veel mensen klagen.”

Flauwekul
Appels en peren worden gespaard, maar de natuur gaat eraan, vindt de stichting BZZB. „Het Rijk wees de Zak van Zuid-Beveland aan als Nationaal Landschap, onder andere vanwege de rust van het natuurgebied. Maar als je met kanonnen gaat schieten, verstoor je die rust.”

Vermue vindt het geklaag flauwekul. „Gemiddeld schieten we per jaar vijf à zes keer. Dat duurt meestal een halfuur tot driekwartier. Om de zeven seconden is er dan een knal te horen. Op een heel jaar wordt er dan maar zes uur geknald. Bovendien is het weer dan toch niet al te best en zitten de mensen vaak binnen.”

Als het stiller zou kunnen, zou Vermue dat graag willen - maar zo’n oplossing ziet hij niet. BZZB wel. De Dreu: „In Frankrijk hangen er hagelnetten boven wijngaarden. Dat zouden de boeren hier ook kunnen doen. Verder zijn er hagelverzekeringen. Maar die fruittelers zitten het liefst voor een dubbeltje op de eerste rang.”

Een dubbeltje is wat weinig. Volgens Vermue kostte het anti-hagelkanon 40.000 euro. „Hopelijk trekt de gemeente de vergunning niet in. Dan zijn we veel geld kwijt. We kunnen de generator dan teruggeven aan de leverancier, maar krijgen slechts een derde van het geld terug.”

Gemeente stelt onderzoek in

De gemeente Borsele gaat onderzoeken wat de effecten van het gebruik van antihagelkanonnen op mens en milieu zijn.

Dit bevestigde een woordvoerder van de Zeeuwse gemeente donderdagochtend.

Een adviesbureau onderzoekt of vogels in buitendijks gebied verstoord worden door de knallen van een kanon. De GGD onderzoekt de gezondheidseffecten op mensen.

In de gemeente staan acht hagelkanonnen. De eigenaars kregen een tijdelijke vergunning. Na klachten over overlast van omwonenden deed de Raad van State een voorlopige uitspraak. Twee kanonnen moesten tijdelijk buiten gebruik worden gesteld. De uitkomst van het onderzoek zal naar de Raad van State gaan.

Het fruitseizoen is inmiddels voorbij, maar voor het onderzoek zullen diverse kanonnen komende maand nog worden gebruikt.