„Extra check bij terugkeer asielzoekers”
VN-hoge commissaris voor de vluchtelingen (UNHCR) Ruud Lubbers wil een extra controlemogelijkheid invoeren voordat groepen vluchtelingen teruggaan naar hun land van herkomst. Volgens Lubbers moet die extra check voorkomen dat een kleine groep bij thuiskomst alsnog gevaar loopt.
Momenteel keren veel Afghaanse vluchtelingen terug, omdat de situatie in Afghanistan veilig is. „Het zou echter kunnen dat van een groep van honderd mensen er twee bij terugkeer toch nog in de gevangenis kunnen komen. Voor die groep willen we een extra veiligheidscontrole inbouwen”, aldus Lubbers vrijdag in Kopenhagen. Hij woonde daar het overleg bij van de EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. De UNHCR zou eventueel die controle zelf kunnen uitvoeren.
Lubbers lanceerde in Kopenhagen verder het voorstel om vluchtelingen al in de ambassades van bijvoorbeeld EU-lidstaten in hun eigen land asiel aan te laten vragen. Daaraan zouden de EU-landen moeten meewerken. Verder herhaalde hij zijn pleidooi voor betere opvang van vluchtelingen in landen rondom de staat die zij ontvluchten. Dat voorkomt grote vluchtelingenstromen, onder meer naar Europa. Daarvoor moeten de EU-bewindslieden van Justitie en Binnenlandse Zaken volgens Lubbers beter gaan samenwerken met hun collega’s van Ontwikkelingssamenwerking.
De voormalige premier wil ook dat Europa meewerkt aan een andere definitie van het begrip vluchteling. Nu zijn officieel alleen burgers die door hun eigen staat worden vervolgd aan te merken als vluchteling. Veel landen laten echter ook al vluchtelingen toe op humanitaire gronden, wanneer burgers blootstaan aan geweld van paramilitaire groeperingen of andere bedreigingen.
Lubbers vindt dat die definitie ook vastgelegd moet worden in een aanvulling op de Conventie van Genève voor de bescherming van vluchtelingen. Deze ”Conventie Plus” moet voorkomen dat bijvoorbeeld de ene EU-lidstaat, zoals Oostenrijk, nauwelijks Afghaanse vluchtelingen toelaat en Duitsland wel 62 procent van de asielaanvragen uit dat land honoreert.
Huidig EU-voorzitter Denemarken is voorstander van Europese steun voor zo’n nieuwe conventie voor vluchtelingen. Denemarken en ook andere lidstaten hopen dat er uiteindelijk minder twijfelgevallen ontstaan over asielaanvragen, wanneer ook de voorwaarden voor een verzoek voor verblijfsstatus op humanitaire gronden zijn gebonden aan een preciezere omschrijving.