Dr. Noordegraaf: Kind aan avondmaal „denkbaar”
DOORN - „Waarom zouden jongeren die tot geloof gekomen zijn en nog geen geloofsbelijdenis gedaan hebben, niet aan het heilig avondmaal deelnemen?” Dat vraagt dr. A. Noordegraaf zich af. Hij acht het denkbaar dat „wat oudere kinderen” na een pastoraal gesprek of het doen van belijdenis voor de kerkenraad worden toegelaten tot het avondmaal.
De hervormde emeritus predikant en oud-docent praktische theologie aan de Universiteit Utrecht zei dat gistermorgen op Hydepark in Doorn. Tijdens de studieweek voor theologiestudenten van de Gereformeerde Bond hield hij een lezing over kinderen aan het avondmaal.Dr. Noordegraaf constateert dat de in hervormd-gereformeerde kring gebruikelijke praktijk dat kinderen niet aan het avondmaal deelnemen, niet algemeen is. „Uit de geschiedenis van de Vroege Kerk blijkt dat kindercommunie toen heel gebruikelijk was.”
De Bijbel zwijgt over de vraag op welke leeftijd kinderen in de eerste gemeente deelnamen aan de maaltijd van de Heere. Evenals bij discussies over onder andere kinderdoop, eredienst en gebedsgenezing is de zaak volgens dr. Noordegraaf niet op te lossen met het verwijzen naar een Bijbeltekst.
Zelfonderzoek of men in het geloof staat, is nodig voor deelname aan het avondmaal. Het zelfonderzoek mag echter geen rationalistische ontsporing worden, waarbij het verstand en de verstandelijke kennis zo beklemtoond worden dat kinderen daar al snel buiten vallen, aldus dr. Noordegraaf. Het moet anderzijds ook niet gaan om de emotie, zoals tegenwoordig vaak gebeurt bij het toelaten van kinderen aan het avondmaal, „want dan valt het kenniselement weg.”
In veel reformatorische kerken is het aangaan aan het avondmaal gekoppeld aan het doen van geloofsbelijdenis. Dr. Noordegraaf merkt op dat de vorm van het doen van de openbare belijdenis, zoals wij die kennen, van betrekkelijk jonge datum is. Er kunnen ook andere vormen gevonden worden. „Bij Calvijn is de leeftijd waarop men belijdend antwoord gaf erg laag: twaalf à dertien jaar. Het was geen eindpunt, maar een moment in een voortgaand proces.”
De nieuwtestamenticus, die zei wat minder krampachtig te willen omgaan met het vraagstuk van kinderen aan het avondmaal, vindt het echter te kort door de bocht om te zeggen dat kinderen het avondmaal meevieren, omdat ze er bij horen. „Dan rijst direct de vraag: op welke leeftijd dan? Moet je dan geen zuigelingencommunie toestaan? Leidt dat niet tot een massief sacramentalisme?”
Hij wil belijdenis doen en deelname aan het avondmaal niet ontkoppelen, maar hij vraagt zich wel af of het belijden van Jezus Christus per se gekoppeld moet worden aan de leeftijd van volwassenwording. „Wanneer ben je volwassen? En hoe moet het dan met de verstandelijk gehandicapte gemeenteleden?”
Dr. Noordegraaf komt uiteindelijk tot de conclusie: „Waarom zou je een kind, ook al begrijpt het lang niet alles, weigeren als het te kennen geeft het avondmaal te willen meevieren, omdat het oprecht Jezus liefheeft als de goede Herder? Mogen we dan ook niet vertrouwen dat deze Herder dit schaapje verder zal leiden?”
Hij vraagt zich wel af hoe het moet met de catechetische begeleiding van de jongeren, die niet mag ontbreken. Ook wil hij de vraag van de kindercommunie niet losmaken van de hele problematiek van kinderen en jongeren in de gemeente. Ten slotte acht hij bezinning op het avondmaal nodig. „Voordat men een beslissing neemt ten aanzien van de kindercommunie zal het gesprek vooral moeten gaan om een herijking van onze eigen traditie ten aanzien van de maaltijd des Heeren.”
Desgevraagd zegt dr. Noordegraaf mogelijkheden te zien om wat oudere kinderen, van bijvoorbeeld twaalf jaar, na een pastoraal gesprek of het uitspreken van een belijdend antwoord ten overstaan van de kerkenraad, aan het avondmaal te laten deelnemen.
Op de laatste dag van de studieweek sprak dr. C. van Duijn uit Amsterdam over de gereformeerde theologie in de praktijk van het kerk-zijn in de stad. Prof. dr. A. de Reuver sloot gisteravond de studieweek af.
Dit is het derde en laatste deel in een serie artikelen over de studiedagen van de Gereformeerde Bond, deze week in Doorn. Zie ook pag. 9.