Volgens het Witte Huis vult de wet „cruciale gaten” in het Amerikaanse inlichtingenprogramma. De regering krijgt hierdoor het recht e-mails en telefoons van terreurverdachten in het buitenland af te luisteren zonder dat een speciale rechter hiervoor toestemming hoeft te geven. Het gaat om informatiestromen die via de VS lopen.De Senaat ging vrijdag akkoord, het Huis van Afgevaardigden gaf zaterdag het groene licht. De wet geldt in eerste instantie voor een half jaar. Het is een belangrijke overwinning voor Bush. Die had gedreigd zijn veto over de wet uit te spreken als het niet zou voldoen aan de voorwaarden die de directeur van de Nationale Inlichtingendiensten, Mike McConnell, had gesteld.

Vele Democraten gingen niet overstag. De leider van de Democraten, Nancy Pelosi stelde dat de maategel strijdig is met de Amerikaanse grondwet. De Democraat Zoe Lofgren stelde dat de wet justitie de kans geeft „iedereen op elke plek en elke tijd af te luisteren zonder toestemming van de rechter”. Uiteindelijk stemden 41 Democraten mee met de Republikeinen, 181 stemden tegen.

D66 vindt het veel te ver gaan dat de Verenigde Staten mails mag inzien en telefoongesprekken afluisteren in andere landen zonder rechterlijke toestemming, als de verbinding via de VS verloopt.

„De VS kan ons onbegrensd afluisteren, zonder dat wij enige rechtsbescherming of democratische invloed hebben: wij kunnen hier immers niet over stemmen in de VS”, meldde Europarlementslid In ’t Veld zondag.

D66 gaat vragen stellen in de Tweede Kamer en het Europees Parlement, meldde In ’t Veld. De partij wil weten wat de regering en de EU hiertegen gaat ondernemen.

„De Amerikaanse spionage begint de spuigaten uit te lopen”, vindt In ’t Veld. De VS heeft al inzage in het Europese geldverkeer en in de privégegevens van vliegtuigpassagiers naar de VS, voor allerlei doeleinden. D66 ageerde ook vergeefs tegen deze rechten.

Binnen EU-landen mogen veiligheidsdiensten al de contactgegevens van mail-, internet- en belverkeer inzien. Maar de inhoud blijft daarbij ongemoeid. Bij de Amerikaanse afluisterwet gaat het wel om de inhoud. Een deel van het Europese internetverkeer gaat via grote computers in de Verenigde Staten.

In ’t Veld vraagt zich af wat Nederland gaat doen als de VS om uitlevering vraagt van een Nederlander op basis van door de VS afgeluisterde gesprekken of afgekeken mails.