Palestijnen en Israël blij met Bush’ voorstel tot vredestop
JERUZALEM (AP) - Israëliërs en Palestijnen hebben dinsdag een voorstel van de Amerikaanse president Bush voor een regionale vredesconferentie verwelkomd. Beide partijen verschilden evenwel aanzienlijk van mening over wat zo’n conferentie moet opleveren.
Bush stelde maandag voor om in de herfst een internationale conferentie te houden om het vredesproces in het Midden-Oosten op de rails te krijgen. Bush sprak in dit verband van „een keuzemoment.” Amerikaanse regeringsmedewerkers zeiden te hopen dat ook Arabische landen die geen diplomatieke banden met Israël onderhouden, zullen deelnemen.De precieze datum en de locatie van de conferentie worden vooralsnog geheimgehouden, alsmede de agenda en de deelnemers. Vanwege de onduidelijkheid toonden veel Israëlische en Palestijnse commentatoren zich aanvankelijk sceptisch.
De beoogde conferentie lijkt ogenschijnlijk vooral ten doel te hebben de positie van de gematigde Palestijnse leider Mahmoud Abbas te versterken. Abbas’ Fatah werd onlangs door zijn militante rivaal Hamas uit de Gazastrook verdreven, met als gevolg dat Abbas nu alleen nog leidinggeeft aan de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever.
Palestijnse bronnen zeiden dat Bush voorafgaande aan de bekendmaking zo’n 40 minuten telefonisch had gesproken met Abbas. De Palestijnse premier Salam Fayyad zei in een reactie te hopen dat de conferentie zal bijdragen aan beëindiging van de Israëlische bezetting en de vestiging van een onafhankelijke Palestijnse staat.
Saeb Erekat, een naaste medewerker van Abbas, noemde het belangrijk dat de conferentie meer zal zijn dan een middel tot sfeerverbetering en dat concreet zal worden gewerkt aan de realisering van een Palestijnse staat. Een Hamaswoordvoerder in Gaza, Yehiya Moussa, noemde het voorstel „een kruistocht” tegen het Palestijnse volk. Moussa zei geen vertrouwen meer te kunnen hebben in de Amerikanen als bemiddelaar. Washington behandelt de Arabische wereld „alsof het gaat om een stelletje particuliere koninkrijken in handen van marionetten”, aldus Moussa.
Een woordvoerster van de Israëlische premier Ehud Olmert, Miri Eisin, verwelkomde het voorstel, maar noemde het te vroeg voor definitieve onderhandelingen zolang het Palestijnse geweld tegen Israël voortduurt. Zij erkende dat de beste oplossing voor het Palestijns-Israëlische probleem de tweestatenoplossing is.
Arabische landen reageerden uiteenlopend. De Syrische president Bashar Assad toonde zich sceptisch en stelde voorwaarden, de Saudische koning Abdullah pleitte voor het zogeheten Arabische vredesinitiatief, dat voorziet in normalisering van de betrekkingen met Israël in ruil voor ontruiming van alle gebieden die sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967 zijn bezet. Het Saudische staatspersbureau, dat namens de koning sprak, zei niet of Saudi-Arabië, dat geen diplomatieke banden met Israël onderhoudt, zou deelnemen aan de conferentie. De Jordaanse koning, eveneens Abdullah genaamd, sprak van een stap in de goede richting en zei blij te zijn met de belofte van Bush de Palestijnse schatkist met 138 miljoen euro te steunen.
Coördinator buitenlands beleid van de Europese Unie Javier Solana beloofde „zij aan zij met de Verenigde Staten” te werken aan een oplossing van het Midden-Oostenprobleem. De nieuwe vredesgezant van het Kwartet voor het Midden-Oosten, Tony Blair, bereidde zich voor op bezoeken aan Rome en Madrid, alvorens door te reizen naar Lissabon, waar hij de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, en andere leden van het kwartet zal ontmoeten. De door Bush voorgestelde conferentie zal ongetwijfeld hoog op Blairs agenda staan.