Veertig probleemwijken moeten krachtwijken worden, zo heeft het kabinet in zijn beleidsprogramma aangekondigd. Minister Vogelaar heeft de inmiddels uitgekozen veertig wijken een flink budget toegezegd. Met het geld moeten de wijken binnen acht tot tien jaar leefbaarder en veiliger worden.Het SCP tempert de verwachtingen. „Sloop en nieuwbouw van woningen levert maar een beperkte bijdrage aan een meer leefbare en veilige buurt”, zo concluderen SCP-onderzoekers dr. K. Wittebrood en drs. T. van Dijk in hun dinsdagmiddag gepresenteerde studie ”Aandacht voor de wijk”. Het is het eerste representatieve onderzoek naar de effecten van herstructurering op de leefbaarheid en veiligheid in woonbuurten.

Uitgangspunt voor het onderzoek vormden alle zeventig buurten waarin in de periode 1998-2003 een „substantiële fysieke ingreep” heeft plaatsgevonden. Voor deze buurten zijn de leefbaarheid en veiligheid voor en na de renovatie in beeld gebracht en vergeleken met buurten zonder zo’n ingreep.

Het onderzoek laat zien dat in de gerenoveerde wijken de criminaliteit en de verloedering weliswaar zijn verminderd. Maar de toename van het veiligheidsgevoel van de bewoners en de sociale cohesie is niet zomaar toe te schrijven aan de herstructurering zelf, benadrukken de onderzoekers. Eerder is die toename het resultaat van de veranderende sociale samenstelling. Want door sloop en nieuwbouw verandert vaak wel de samenstelling van de buurt.

Onderzoekster Wittebrood: „Als de ingreep expliciet is gericht op het vervangen van sociale huurwoningen door koopwoningen, vermindert het aandeel niet-westerse allochtonen in de wijk. Ook blijkt dan het aandeel huishoudens met een laag inkomen af te nemen. Maar de veiligheid zal door sloop en nieuwbouw niet zomaar verbeteren.”

Toch is Wittebrood blij met de aandacht van het nieuwe kabinet voor de veertig wijken. „Herstructurering heeft veel doelen. Het gaat niet alleen om het verbeteren van de veiligheid. De kwaliteit van de woning zal sowieso verbeteren.”