De Senaat wil van de president, van vicepresident Cheney en van minister van Justitie Gonzales informatie over de juridische basis voor het afluisterprogramma van de regering.De Amerikaanse overheid mag afluisteren, maar alleen als een speciaal college van rechters daarmee akkoord gaat. Na de aanslagen van 11 september 2001 gaf president Bush de NSA (National Security Agency) het recht om af te luisteren zonder goedkeuring van dit college. Daarmee overtreedt de regering-Bush de wet, volgens tal van parlementariërs en sommige juridische deskundigen.

President Bush zei dat hij het recht heeft om mensen die verdacht worden van terreuractiviteiten te laten afluisteren, zonder enige inmenging van de rechter. Voormalig minister van Justitie John Ashcroft was het daarmee niet eens, zo bleek onlangs tijdens een hoorzitting in de Senaat. Dat was reden voor de Democratische senator Patrick Leahy, voorzitter van de juridische commissie, om de regering om opheldering te vragen.

„Wij hebben om nadere informatie gevraagd en om een aantal documenten dat ons meer inzicht kan verschaffen in dit vraagstuk. Het antwoord van de regering was een complete stilte. Dat is onaanvaardbaar, vandaar de dagvaardingen die vandaag zijn verstuurd”, aldus Leahy woensdag.

Het zijn niet de eerste dagvaardingen die het Witte Huis krijgt van de Senaat sinds de Democraten daar in november de meerderheid heroverden.

Eenzelfde scenario speelde zich enkele weken geleden af rond het onderzoek van de Senaat naar de omstreden affaire van de vorig jaar ontslagen federale officieren van justitie. De regering heeft nog niet op die eerste dagvaardingen gereageerd. Laat men de termijn daarvoor echter verstrijken, dan stapt de Senaat naar de rechter en begint er een juridische worsteling.

„Het gaat hier om twee concrete zaken -afluisteren en de omstreden ontslagen- maar het gaat ook over de macht. Volgens een aantal parlementariërs behandelt de regering-Bush de volksvertegenwoordigers als onbelangrijke loopjongens. De dagvaardingen moeten duidelijk maken dat men die behandeling beu is. Het is hierbij overigens van belang te weten dat ook een aantal Republikeinse partijgenoten van Bush akkoord ging met het versturen van de dagvaardingen”, aldus politiek analist Bob Burnett van de researchorganisatie Open Democracy in Washington (DC).