Vijf jaar geleden ging onder het motto ”Passie voor Preken” een Nederlandse ”preekbeweging” van start. Donderdag heeft in Doorn een lustrumconferentie plaats.Als reden, destijds, voor het ontstaan van de beweging noemt initiatiefnemer ds. Van der Spoel een breed gevoelde verlegenheid over de preek. „Bij zowel de predikers als de hoorders was er het gevoel dat de boodschap niet echt landt, maar over de hoofden heen gaat. We wilden echter niet klagerig zijn, maar juist een positieve insteek kiezen. De verkondiging is hét middel om tot geloof te komen. Maar dan is er wel reden om kritisch naar de rol van de predikant te kijken.”

De slogan van Passie voor Preken is: „Dicht bij het Woord, dicht bij de hoorder en dicht bij jezelf”. Ds. Van der Spoel: „Het gaat om het Woord, maar het gaat niet buiten de persoon van de prediker om. En dan bedoel ik vooral de spiritualiteit van de prediker. Je kunt pas iets doorgegeven als je het eerst hebt ontvangen. De verborgen omgang met God is wezenlijk voor de voorbereiding. Alleen als het Woord jou als predikant raakt, kun je ook de hoorder raken. Vooral tegenwoordig voelen mensen aan of iets authentiek is.”

Visiegroep
In 2003 besloot Passie voor Preken als stichting verder te gaan. De toenemende belangstelling onderstreepte de noodzaak van een goede organisatiestructuur. Er kwam een visiegroep die onder leiding van dr. Jos Douma allerlei ontwikkelingen rond de prediking doordenkt. Momenteel gaat de nieuwsbrief naar 1245 adressen en zijn inmiddels 300 predikanten bereikt met cursussen.

Ds. Van der Spoel is drie dagen per week missionair predikant van de IZB in de samenwerkingsgemeente Het Kruispunt (een combinatie van NGK, CGK en PKN) in Amersfoort-Vathorst, een wijk met 5000 bewoners die moet uitgroeien tot 30.000. De predikant trekt zich, na vijf jaar, terug als voorzitter van Passie voor Preken. Dr. Douma, tot nog toe leider van de visiegroep, zal leiding gaan geven aan de preekbeweging, die verder gaat onder de aanduiding ”Passie voor Preken: voor homiletische bezinning en bezieling”. Terwijl dr. Douma zich meer gaat richten op doordenking, gaat ds. Van der Spoel zich wijden aan het internationale werk.

Ds. Van der Spoel is oprichter van de internationale stichting The Passion for Preaching Foundation, voor wier website passionforpreaching.com hij artikelen en bijdragen levert. Het materiaal van deze website wordt in 45 landen gebruikt. Daarnaast is de Amersfoortse predikant directeur van het European Centre for Biblical Preaching (ECBP), een kennis- en trainingscentrum dat (toekomstige) docenten homiletiek in vooral Midden- en Oost-Europa traint en toerust. Het centrum, gevestigd in Praag, wil onder meer middelen en materialen uitgeven om Bijbelgetrouw preekonderwijs in Europa mogelijk te maken.

Bewogen predikers
De Leidse hoogleraar dr. G. van den Brink kritiseerde recent de in zijn ogen te sterke rol van de predikant in de Passie voor Prekenbeweging. Ds. Van der Spoel: „Het gaat niet om de dominee, maar om het Woord. Maar de dominee is wel het instrument van de verkondiging. En het instrument moet je voortdurend stemmen. We streven niet naar charismatische predikers of preektijgers, maar naar bewogen predikers die door God zijn aangeraakt. Bewogen door God en bewogen met mensen.”

Ds. Van der Spoel begrijpt dat het moeilijk is voor predikanten om alleen met een schets de preekstoel op te gaan. „Ze hebben het nooit geleerd, hoewel kinderen het op school nu wel leren. Ik bedoel echter niet dat je zomaar uit je hoofd moet gaan preken en dan maar hopen dat God de preek zegent. Dat noem ik onvoorbereid de kansel op gaan. Een preekschets wil zeggen dat je weet wat je gaat zeggen, wanneer en hoe. Alleen de zinnen schrijf je niet op, die moet je ter plekke verzinnen. Dat vraagt een heel sterke voorbereiding, waarbij de preek door je heen gaat. Een preek is geen lezing, maar getuigenis, verkondiging.”

Oogcontact
Ook eenvoud is volgens hem van groot belang. „Alle verkondiging moet eenvoudig zijn. Is dat niet het geval, dan is het tot meerdere glorie van de predikant. Het Woord van God is van hoog niveau, maar breng het tot het niveau van kinderen. Het Evangelie is eenvoudig, kan juist door kinderen begrepen worden.”

Een ander belangrijk punt is communicatie. „Tachtig procent van de preek verloopt via oogcontact.”

Langer dan een halfuur preekt ds. Van der Spoel niet. Hij heeft de indruk dat dit in de meeste kerken van de gereformeerde gezindte het geval is. „Mensen moeten blijven luisteren. Ze moeten op het puntje van de stoel zitten en beseffen dat het over hen gaat. En de preek is pas klaar als ze die in praktijk brengen.”