Speciaal gefokte koe geeft gezondere melk
WAGENINGEN - Het vetgehalte en de verhouding tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren in melk is voor een groot deel terug te voeren op de genetische aanleg van koeien. Melkveehouders kunnen in de toekomst met speciale fokprogramma’s koeien selecteren die gezondere melk, met minder verzadigde en meer onverzadigde vetzuren, produceren.
Dat blijkt uit grootschalig onderzoek van Wageningen Universiteit, in samenwerking met de Nederlandse Zuivel Organisatie en fokkerijorganisatie Holland Genetics. De onderzoekers hebben het gen opgespoord dat verantwoordelijk is voor een belangrijk deel van de verschillen in vetsamenstelling van melk.Tot dusver werd ervan uitgegaan dat de samenstelling van melkvet afhankelijk was van het voer dat koeien eten. Dat klopt, maar de onderzoekers hebben ontdekt dat de vetsamenstelling van melk voor een belangrijk deel ook genetisch is bepaald. Koemelk bestaat voor gemiddeld 4,4 procent uit melkvet. Dat melkvet is opgebouwd uit een groot aantal vetzuren. In het Wageningse onderzoek zijn de analyseresultaten van het melkvet van verschillende families melkkoeien vergeleken.
Via erfelijkheidsonderzoek is nagegaan welke genen bijdragen aan de verschillen tussen de dieren. Dieren met een bepaald genotype blijken niet alleen 4,0 procent in plaats van 4,9 procent vet in hun melk te hebben maar ook 7 procent meer onverzadigde vetzuren dan koeien met een ander genotype. Die resultaten bieden volgens de onderzoekers perspectief om met uitgekiende fokprogramma’s, gebaseerd op het benutten van de natuurlijke variatie binnen de melkveepopulatie, gericht koeien te selecteren die melk met een verbeterde vetsamenstelling produceren.
Nederland levert melk van hoogstaande kwaliteit, waardoor het zich een toppositie op de markt heeft weten te verwerven. Jaarlijks wordt in Nederland bijna 11 miljard liter melk geproduceerd; driekwart van de zuivelproducten wordt geëxporteerd. Om de marktpositie te behouden en te versterken, is productinnovatie van groot belang. Kennis over de melksamenstelling en de mogelijkheden om die te beïnvloeden is daarbij essentieel. De melksamenstelling bepaalt in belangrijke mate de waarde van melk en speelt ook een belangrijke rol bij de technologische verwerkbaarheid tot zuivelproducten en hun betekenis in de voeding.